TUKI KAMUSI YA KISWAHILI-KIINGEREZA
Swahili-ENGLISH dictionary

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | W | Y | Z

 

ib.a kt [ele] steal, rob, lift, prey, thieve; appropriate, make away with sth; go off with sth; kidnap; peculate; (maandishi) plagiarize. (tde) ibia; (tdk) ibika; (tdn) ibana; (tdw) ibwa.

ibada* nm [i-/zi-] 1 worship, religious service. 2 habit, common practice, rite: Kulewa kumekuwa ~ kwake his drinking has become a habit. (Kar)

iban.a kt [sie] commit adultery.

ibara* nm [i-/zi-] clause, article; paragraph. (Kar)

ibi.a kt [ele] 1 steal/rob from sb. 2 plagiarize, cheat, copy sb’s work illegally: Mwanafunzi ana~ hesabu a student is cheating on arithmetic. (tdk) ibika; (tdn) ibiana; (tdw) ibiwa.

ibilisi* nm ma- [a-/wa-] 1 devil, satan; Lucifer. 2 wrong doer. (Kar)

ibra1* nm [i-/zi-] 1 miracle. 2 teaching. (Kar)

ibra2* nm [i-/zi-] compass. (Kar)

ibu.a kt [ele] cause to emerge, shoot up. (tde) ibulia, (tdew) ibuliwa; (tdk) ibuka; (tdn) ibuana; (tds) ibusha.

ibuk.a kt [sie] emerge, spring up, bob up; resurface. (tde) ibukia; (tdk) ibukika; (tds) ibukisha.

ichengu nm [i-/zi-] small main yard of a canoe, boom of outrigger canoe.

idadi* nm [i-/zi-] quantity, number: ~ ya watu population/number of people. (Kar)

idara nm [i-/zi-] department: ~ ya Kiswahili Kiswahili Department.

idhaa nm [i-/zi-] radio programme, broadcasting, unit: ~ ya Taifa ya radio Tanzania National Programme of Radio Tanzania; ~ ya Kiswahili ya BBC BBC Kiswahili service.

idhilali* nm [i-/zi-] degration, humiliation, debasement. (Kar)

idhini1* nm [i-/zi-] consent, permission, compliance, assent, approval, sanction. (Kar)

ijaza

idhin.i2* kt [ele] permit, give consent, assent, allow something to be done. (tde) idhinia, (tden) idhiniana, (tdew) idhiniwa; (tdk) idhinika; (tds) idhinisha. (Kar)

idhinish.a* kt [ele] permit, sustain, authorize, approve, assent; ratify. (tde) idhinishia; (tdk) idhinishika; (tdn) idhinishana; (tdw) idhinishwa.

Idi* nm [i-/zi-] (Uislam) feast, festival, holiday: ~ el Fitri/ ~ ndogo festival of breaking Ramadhan; ~ el Haji/ ~ kubwa festival commemoration. (Kar)

Idi Mubarak* nm [i-/zi-] (Uislamu) Merry festival. (Kar)

idiogramu* nm [i-/zi-] idiogram. (Kng)

idili* nm [i-/zi-] effort, undertaking, attempt, struggle. (Kar)

ifaki* nm [i-/zi-] reconvert, reinstate. (Kar)

ifu1 nm ma- [li-/ya-] 1 ash. 2 remains.

ifu2 nm ma- [li-/ya-] honorific title given to woman believed to be Prophet Muhammads descendant.

ify.a kt [sie] 1 be annoyed. 2 annoy, vex sb. (tde) ifya; (tdk) ifyika; (tds) ifyisha.

ig.a kt [ele] imitate, copy, emulate, impersonate; simulate. (tde) igia; (tdk) igika; (tdn) igana; (tds) igiza; (tdw) igwa.

igiz.a kt [ele] imitate, impersonate: Mchezo wa ku~ drama, play. (tde) igizia; (tdk) igizika; (tdn) igizana; (tds) igizisha; (tdw) igizwa.

igizo nm ma- [i-/zi-] act; skit: Sanaa ya ma~ drama, play.

igrotati nm [i-/zi-] aegrotat.

ihramu* nm [i-/zi-] (Uislam) garment of Mecca pilgrim. (Kar)

ijapo ku although.

ijapokuwa ku although, even though.

ijara* nm [i-/zi-] 1 recompense: Swala ya ~ a recompense prayer. 2 wages. 3 wharfage, custom tax. (Kar)

ijaza* nm [i-/zi-] 1 permission to do something which is valued especially in religion. 2 acknowledgement.

Ijumaa

Ijumaa* nm [i-/zi-] Friday: Swala ya ~ Friday prayers; ~ Kuu Good Friday. (Kar)

ik.a kt [ele] place something, somewhere, put somewhere. (tde) ikia; (tdk) ikika; (tdn) ikana; (tds) ikiza.

ikabu* nm [i-/zi-] punishment, disciplinary action. (Kar)

ikama* nm [i-/zi-] 1 establishment, manpower. 2 call to begin a mass prayer. (Kar)

ikhlasi* nm [i-/zi-] good will, truth, honesty. (Kar)

ikibali* nm [i-/zi-] 1 trust, acceptability, endorsement. 2 permission, authorization, accent. (Kar)

ikirahi* nm [i-/zi-] disgust, loathing. (Kar)

ikirari* nm [i-/zi-] 1 confession, admission. 2 testimony, evidence, proof. 3 fact, certainty. (Kar).

ikisiri* nm [i-/zi-] clarification, interpretation: ~ ya Inkishafi clarification of Inkishafi. (Kar)

ikiwa ku if, suppose.

ikiz.a kt [ele] arrange, lay across, set beams in position for roofing: ~ nyumba boriti lay the beam across. (tde) ikizia; (tdk) ikizika; (tds) ikizisha; (tdw) ikizwa.

iktisadi* nm [i-/zi-] 1 frugality; thrift. 2 economy: ~ ya nchi economy of the country. (Kar)

ikulu nm [i-/zi-] state house.

ikweta* nm [i-/zi-] equator: Vuka ~ cross the equator. (Kng)

ikwinoksi nm [i-/zi-] equinox. (Kng)

ila* ku except: Wote waingie ~ wewe all may enter except you; Nitakuja ~ sitakaa I will come except that I won't stay. (Kar)

ila* nm [i-/zi-] flaw, defect: Kazi yake ilikuwa na ~ there was a flaw in his work. (Kar)

ilahi* nm [a-] God. (Kar)

ilani* nm [i-/zi-] 1 warning, caution, notice. 2 manifesto. (Kar)

ilhali* ku whereas. (Kar)

ilhamu* nm [i-/zi-] inspiration: Bila ~ msanii hawezi kujitokeza na

imb.a

utenzi mzuri without inspiretion an artist cannot compose well. (Kar)

ili ku in order that, in order to, so as, so that.

iliki pia hiliki nm [i-/zi-] cardamon.

ilimradi* ku provided that, so long as: Njoo tu ~ umekamilisha kazi you come provided you have completed the work.

iliy.a kt [ele] visit: Wageni wameni~ nyumbani kwangu I have visitors in my house. (tde) iliyia; (tdk) iliyika; (tdn) iliyana; (tds) iliyisha.

im.a1* kt [sie] get up, stand still. (tde) imia; (tdk) imika; (tds) imisha. (Kar)

ima2* ku 1 or; perhaps, otherwise. 2 it doesn't matter; let it be, life or death.

imafaima* kl let it be, come what may: Njia hii ina majambazi lakini mimi nitapita ~ this route has gangsters but it doesn't matter I will go through it. (Kar)

imamu* nm [a-/wa-] Imam. (Kar)

imani* nm [i-/zi-] faith, belief, morale, persuasion, conviction; dogma: ~ potofu: misguided belief; ~ kwamba kuna Mungu mmoja tu monotheism. (Kar)

imara* kv/kl firm, solid, robust, stable, rigid; tenacious, unshakeable; determinate; strong; substantial; unfaltering: Simama ~ be firm. (Kar)

imarik.a kt [sie] be firm, be solid, be strong, strengthen: Vyama vya upinzani vimeanza ku~ opposition parties are becoming strong. (tde) imarikia; (tdk) imarikika; (tds) imarikisha.

imarish.a kt [ele] 1 strengthen, reinforce, solidify; fix; rejig; underpin. 2 make it live longer. (tde) imarishia; (tdk) imarishika; (tdn) imarishana; (tdw) imarishwa.

imb.a kt [ele] sing; chant; twitter: ~ kwa madoido yodel. (tde) imbia, (tden) imbiana, (tdew) imbiwa; (tdk) imbika; (tdn) imbana; (tds) imbisha; (tdw) imbwa.

imbish.a

imbish.a kt [ele] conduct, direct singing. (tde) imbishia; (tdk) imbishika; (tdn) imbishana; (tdw) imbishwa.

imi nm (kishairi) I, me.

imla* nm [i-/zi-] dictation. (Kar)

inadi* nm [i-/zi-] provocation, teasing. (Kar)

inam.a kt [sie] 1 bend, stoop, bow, lean, sag, tilt, tip. 2 follow command. (tde) inamia; (tdk) inamika; (tds) inamisha.

inami.a kt [sie] (ardhi, nchi) shelve. (tdk) inamika; (tdn) inamiana; (tds) inamisha; (tdw) inamiwa.

inamish.a kt [ele] tilt. (tde) inamishia; (tdk) inamishika; (tdn) inamishana; (tdw) inamishwa.

inchi* nm [i-/zi-] inch. (Kng)

inda nm [i-/zi-] meanness: Kuwa na ~ be mean; Fanya ~ be mean.

ingawa ku although, albeit; though.

-ingi kv much, plenty, great; most; tremendous; wide; plural.

ingi.a kt [sie] 1 enter, get in; go into sth; incur; pierce. 2 matriculate; join a group/association/party: ~ chamani join a party. (tde) ingilia; (tdk) ingilika; (tdn) ingiana;; (tds) ingiza; (tdw) ingiwa.

ingili.a kt [ele] 1 intrude on, interpose, intervene, interfere: ~ ugomvi wa watu, intervene in other people's quarrel. 2 reconcile. 3 have carnal knowledge of, have sexual intercourse with sb; commit bestiality. (tdk) ingilika; (tdn) ingiliana; (tdw) ingiliwa.

ingilian.a kt [sie] interact.

ingine1 kl next.

ingine2 kv some, other, another: Jambo l~ another thing; Siku ny~ another day.

ingiz.a kt [ele] 1 induct sb (to/into), inject sth into, instil into; let into, admit, insert, cram into: ~ wageni ofisini lead the guests to the office; ingizwa katika chuo kikuu matriculate. 2 import. (tde) ingizia; (tdk) ingizika; (tdn) ingizana; (tdw) ingizwa.

ingizo nm ma- [li-/ya-] book entry.

ini nm ma- [li-/ya-] liver. (nh) maneno yalimkata ma~ the words were painful.

inik.a kt [ele] bring down; bend: ~

mzigo unload, bend down: ~

kichwa bend the head. (tde) inikia; (tdk) inikika; (tds); inikiza; (tdn) inikana; (tdw) inikwa.

injekta* nm [i-/zi-] injector. (Kng)

injik.a kt [ele] put on the stove/fire. (tde) injikia, (tden) injikiana; (tdk) injikika; (tds) injikiza; (tdw) injikwa.

injili* nm [i-/zi-] Gospel. (Kar)

injini* nm [i-/zi-] engine. (Kng)

injinia* nm [a-/wa-] engineer. (Kng)

inkishafi* nm [i-/zi-] 1 revelation. 2 prominent Kiswahili epic. (Kar)

inna* nm [i-/zi-] certainty, truth. (Kar)

insafu nm [i-/zi-] good heart; good intention; equality; right: Fanya ~ make equal; Kuwa na ~ have a good heart.

insha nm [i-/zi-] essay, composition.

inshallah* ki God willing, if God wills. (Kar)

insi* nm [a-/wa-] human being. (Kar)

inspekta* nm ma- [a-/wa-] inspector. (Kng)

insulini* nm [i-/zi-] insulin.(Kng)

inu.a kt [ele] lift, heave, hoist, lever, revamp, raise: ~ mzigo, lift luggage; ~ mkono raise hand. (tde) inulia, (tdew) inuliwa; (tdk) inuka; (tdn) inuana; (tds) inusha.

inuk.a kt [sie] get up, stand. (tde) inukia; (tdk) inukika; (tds) inukisha.

inuki.a kt [sie] 1 get up, stand up, to be up: Amejenga nyumba mahali palipo~ she/he has built a house on a high level/above. 2 grow to be: Msichana huyu ame~ kuwa mzuri the girl has grown to be beautiful. 3 recover from illness. 4 begin good life. (tde) inukilia; (tdk) inukika; (tds) inukisha.

inz.a kt [ele] follow, come after: Nina~ jibwa langu I am following my dog. (tde) inzia; (tdk) inzika; (tdn) inzana; (tds) inzisha; (tdw)

iodini

inzwa.

iodini* nm [i-/zi-] iodine. (Kng)

ipi1 nm [i-/zi-] slap.

ipi2 nm [i-/zi-] curved ornamental board on the stern quarter of a

vessel.

ipi3 what; which: njia ~? which

way? itakuwa v~ ... What if ...

irabu* nm [i-/zi-] vowel. (Kar)

iridiamu* nm [i-/zi-] (kemia) iridium. (Kng)

isha1 nm [i-/zi-] (Uislamu) 1 last prayer of the day, sunset prayer. 2 late evening: Alifika ~ she/he came during sunset /evening.

ish.a2 kt [sie] finish, end, come to end, terminate, cease; expire; perish: Kazi ime~ the work is finished. (tde) ishia; (tdk) ishika; (tds) ishiza.

ishara nm [i-/zi-] symbol, token, sign, mark; portent, beck, gesture, leitmotif; indication: Hakuna ~ ya mvua there is no sign of rain; ~ ya msalaba the sign of the cross.

ish.i* kt [sie] 1 live, exist, outlast, be alive. 2 lead a good or bad life: Ana~ vibaya he leads bad life. 3 have a home, reside, stay: Ana~ Unguja he lives in Unguja. (Kar)

ishi.a kt [sie] finish up, end at; resort to. (tde) ishilia.

ishirini* nm [i-/zi-] twenty: Miaka ya ~ the twenties. (Kar)

ishiw.a kt [ele] be broke, be bankrupt: ~ fedha be broke; ~ nguvu be feeble/weak.

isi nm [a-/wa-] fish.

isimu1* nm [i-/zi-] linguistics: ~ jamii social linguistics; ~ matumizi applied linguistics. (Kar)

isimu2* kv emphatic negation: Nimefika mkutanoni hapana ~ ya mtu I arrived at a meeting but there wasn't a single person. (Kar)

isipokuwa kl except, except for, if it weren’t for: Fundi amepaka rangi vyumba vyote ~ sebuleni the painter has painted all the rooms except the living room.

isitoshe kl futhermore, on top of that.

isotopu* nm [i-/zi-] isotope. (Kng)

itish.a

istiara* nm [i-/zi-] metaphor. (Kar)

istiari* nm [i-/zi-] allegory. (Kar)

istihaki* nm [i-/zi-] privilege, advantage given to a group of people. (Kar)

istiimari* nm [i-/zi-] colonialism. (Kar)

istilahi* nm [i-/zi-] terminology,

technical term; jargon. (Kar)

istiskaa* nm [i-/zi-] (Uislamu) special rain prayer. (Kar)

istiwai* nm [i-/zi-] equator. (Kar)

it.a kt [ele] 1 call, summon, beckon, phone; name, give a name to. 2 invite: ~ watu nyumbani invite people at home. (tde) itia; (tdk) itika; (tdn) itana; (tds) itisha; (tdw) itwa.

itabir.i kt [ele] think about something, take into consideration, take note. (tde) itabiria, (tden) itabiriana, (tdew) itabiriwa; (tdk) itabirika; (tds) itabirisha

italiki* nm [i-/zi-] italic. (Kng)

ithibati* nm [i-/zi-] proof, evidence, imprimatur: Tendo la ~ act of proof. (Kar)

itibari* nm [i-/zi-] trust faith, regard, respect, esteem. (Kar)

itifaki* nm [i-/zi-] 1 entente, accord, mutual understanding. 2 protocol. (Kar)

itik.a nm [sie] reply, answer, respond. (tde) itikia; (tdk) itikika; (tds) itikisha.

itikadi* nm [i-/zi-] 1 belief, faith, commitment. 2 ideology. (Kar)

itiki.a kt [ele] 1 answer to a call. 2 sing chorus line of a song, reply (to), respond. (tdk) itikika; (tdn) itikiana; (tds) itikisha; (tdw) itikiwa.

itiko nm [li-/ya-] 1 answer. 2 response.

itilo nm [i-/zi-] big rope used in vessels tied from both sides of vessel yard to the poles.

itish.a kt [ele] 1 convoke, call for (a meeting), give notice of: ~ mkutano wa halmashauri give notice of board meeting. 2 request for something to be brought: ~

ito

faili call for a file. (tde) itishia; (tdk) itishika; (tdn) itishana; (tdw) itishwa.

ito nm [i-/zi-] decoration of an eye image on a ship’s prow.

itw.a kt [ele] be entitled, be named/called: Kitabu kina~ a book entitled.

iv.a kt [sie] 1 ripen, be ripe; mature. 2 be ready to be eaten; be cooked: Nyama ime~ the meat is cooked. 3 be ready for something which was

being prepared: Mambo yame~. things are ready. (nh) ~ uso feel pain, feel shame. (tde) ivia; (tdk) ivika; (tds) ivisha.

iwapo kl if, when: ~ una akili weka akiba if you are smart, save.

iz.a kt [ele] disagree. (tde) izia; (tdk) izika; (tds) izisha; (tdn) izana; (tdw) izwa.

izara nm [i-/zi-] shame, disgrace: Patikana na ~ get/be ashamed.

izu nm ma- [i-/zi-] banana.

 

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | W | Y | Z

INSTITUTE OF KISWAHILI RESEARCH, UNIVERSITY OF DAR ES SALAAM, P. O. Box 35110, DAR-ES-SALAAM, TANZANIA.

©Taasisi ya Uchunguzi wa Kiswahili (TUKI) 2001 Toleo la Kwanza 2001
ISBN 9976 911 44 0
Haki imehifadhiwa. Hairuhusiwi kuiga, kunakili, kutafsiri, kupigisha chapa au kukitoa kitabu hiki kwa njinsi yoyote ile bila idhini ya Taasisi ya Uchunguzi wa Kiswahili