za.a kt [ele] bear, give birth, reproduce. (tde) zalia, (tdek) zalika, (tdes) zalisha, (tdew) zaliwa; (tdn) zaana.
zaan.a kt [sie] reproduce, breed, multiply. (tde) zaania; (tdk) zaanika; (tds) zaanisha.
zaatari nm [i-/zi-] aromatic leaf used in drinks.
zab.a kt [ele] slap: Nitaku~ kofi I will slap you. (tde) zabia; (tdk) zabika; (tdn) zabana; (tds) zabisha; (tdw) zabwa.
zabadi nm [i-/zi-] civet, musk.
zabarijadi nm [i-/zi-] type of ruby/sapphire.
zabibu* nm [i-/zi-] grape, raisin. (Kar)
zabun.i1* kt [ele] 1 tender; auction, bid. 2 value, assess. (tde) zabunia; (tdew) zabuniwa; (tdk) zabunika; (tds) zabunisha. (Kar)
zabuni2* nm [i-/zi-] tender, bid. (Kar)
zaburi1* nm [i-/zi-] 1 Psalter. 2 Psalms, Book of Psalms. (Kar)
zaburi2 kl tastelessly.
zafa* nm [i-/zi-] (Uislamu) proce-ssion. (Kar)
zafarani* nm [i-/zi-] saffron. (Kar)
zafe* nm [i-/zi-] slime, slippe-riness; sticky mud. (Kar)
zaga.a kt [sie] spread. (tde) zagalia, (tdek) zagalika; (tds) zagaza.
zaha nm [i-/zi-] lava.
zahama* nm [i-/zi-] hustle, jostle, throng; confusion, chaos, riot. (Kar)
zahanati* nm [i-/zi-] dispensary. (Kar)
zaidi* kl more, beyond: Shati hili ni kubwa ~ this shirt is bigger; ~ ya matarajio beyond expe-ctation. (Kar)
zain.i* kt [ele] 1 coax, entice, tempt, lure: Shetani alim~ Satan tempted him. 2 adore, decorate, embellish. (tde) zainia, (tden) zainiana, (tdew) zainiwa; (tdk) zainika; (tds) za inisha. (Kar)
zaituni* nm [i-/zi-] olive. (Kar)
zalish.a kt [ele] 1 aid/assist at childbirth.2 produce, manu-facture. (tde) zalishia; (tdk) zalishika; (tdn) zalishana; (tdw) zalishwa.
zaka* nm [i-/zi-] tithe. (Kar)
zam.a1 ktsie] 1 sink, submerge, immerse. 2 set: Jua hu~ saa kumi na mbili jioni the sun sets at six in the evening. (tde) zamia; (tdk) zamika; (tds) zamisha.
zama2 nm [i-/zi-] time, period: ~ zetu during our times; ~ za kale Old Age; ~ za kati Middle Age.
zamani* nm [i-/zi-] 1 ancient times, long ago, antiquity. 2 given time, duration: ~ za leo/ ~ hizi nowadays; ~ zijazo in future. (Kar)
zambarau nm [i-/zi-] 1 damson. 2 purple.
zamda* nm [i-/zi-] type of cure for stomach ache. (Kar)
zamu nm [i-/zi-] turn, round: Shika ~ take one's turn.
zana1 nm [i-/zi-] tool, apparatus, implement: ~ za vita arms, weapons; ~ za kilimo agri-cultural/ farm implements.
zana2 nm ma- [li-/ya-] honey- comb.
zani nm [i-/zi-] calamity, disaster, catastrophe: Bwaga ~ cause a calamity.
zao nm ma- [li-/ya-] 1 crop. 2 product, harvest, proceeds.
zarambo nm [i-/zi-] distilled palm wine.
zari nm [i-/zi-] golden embroidery thread.
zarniki* nm [i-] arsenic. (Kar)
zatiti kt [sie] prepare, put ready: Ameji~ he/she is well pre-pared. (tde) zatitia; (tdk) zatitika; (tds) zatitisha.
zawadi* nm [i-/zi-] present; gift; reward. (Kar)
zazi kv fruitful, productive, fecund: Kuku huyu ni m~ this hen is productive.
zebaki* nm [i-/zi-] mercury. (Kar)
zebe nm ma- [a-/wa-] fool, idiot, blockhead, imbecile.
zebu nm [a-/wa-] zebu, big long-
horned cow.
zeek.a kt [sie] 1 get old. 2 wear out. (tde) zeekea; (tdk) zeekeka; (tds) zeekesha.
zege nm ma- [li-/ya-] concrete.
zela nm [i-/zi-] bucket.
zembe kv slack, idle, remiss, negligent, lazy.
zembe.a kt [ele] neglect, act with dereliction. (tde) zembelea, (tdek) zembeleka; (tdn) zembeana; (tds) zembesha; (tdw) zembewa.
zenge.a kt [ele] follow or come near sb/sth usually with an aim of getting sth or committing a crime. (tde) zengelea, (tdek) zengeleka; (tdn) zengeana; (tdw) zengewa.
zeri nm [i-/zi-] balm.
zeriba nm ma- [li-/ya-] cowshed, stable, byre.
zeruzeru nm ma- [a-/wa-] albino.
zeze nm [i-/zi-] banjo.
zezeta nm ma- [a-/wa-] fool, idiot, imbecile.
zi.a kt [ele] abstain, refrain (esp. on health reasons). (tde) zilia, (tdek) zilika, (tdes) zilisha, (tdew) ziliwa.
ziada* nm [i-/zi-] 1 excess, supple-ment. 2 surplus; balance. (Kar)
ziaka nm [i-/zi-] quiver.
ziara1 nm [i-/zi-] visit, tour.
ziara2 nm ma- [li-/ya-] 1 sacred place. 2 grave, tomb.
zib.a kt [ele] 1 fill; plug. 2 cover. (tde) zibia; (tdk) zibika; (tdn) zibana; (tds) zibisha; (tdw) zibwa.
zibu.a kt [ele] unplug, uncork; clean a hole/aperture. (tde) zibulia, (tdes) zibulisha, (tdew) zibuliwa; (tdk) zibuka; (tdn) zibuana.
zid.i* kt [sie] 1 go beyond, surpass: Haya mambo yameni~ kimo these affairs are beyond my capability. 2 increase, multiply, grow. (tde) zidia, (tden) zidiana, (tdew) zidiwa; (tdk) zidika; (tds) zidisha. (Kar)
zidish.a kt [ele] multiply: Mbili uki~ kwa nne utapata nane if you multiply two by four you get eight. (tde) zidishia; (tdk) zidishika;
zimi.a
(tdn) zidishana; (tdw) zidishwa.
zidishi.a kt [ele] give more than necessary, give excessively. (tde) zidishilia, (tdek) zidishilika; (tdn) zidishiana, (tdw) zidishiwa.
zidiw.a kt [sie] 1 be overwhelmed. 2 (mgonjwa) become worse.
zidu.a kt [ele] extract, draw out. (tde) zidulia, (tdek) zidulika, (tdew) ziduliwa; (tdn) ziduana; (tds) zidusha.
ziga nm ma- [li-/ya-] incense burner.
zigi.a kt [sie] delay; slack off. (tde) zigilia; (tdek) zigilika, (tdes) zigilisha.
zigizaga* nm [i-/zi-] zigzag. kl crookedly, awry: Mambo yangu yanakwenda ~ my affairs are going awry. (Kng)
zihi nm [i-/zi-] 1 exertion: Unene wake ni bure hana ~ hata kidogo he is fat for nothing, he cannot exert himself. 2 energy.
zii! ki boo! (nh) Pigwa ~ be scorned, thumb down.
zik.a kt [ele] 1 bury. 2 (si rasmi) defraud. (tde) zikia; (tdk) zikika; (tdn) zikana; (tds) zikisha; (tdw) zikwa.
ziki nm [i-/zi-] extra stitching at neckline, embroidery.
ziku.a kt [ele] uncover, unearth; expose. (tde) zikulia, (tdek) zi-kulika, (tdes) zikulisha, (tdew) zikuliwa; (tdn) zikuana.
zila nm [i-/zi-] bailing scoop.
zilizala* nm [i-/zi-] earthquake. (Kar)
zima1 kv 1 whole, complete. (nh)
mtu m~ adult. 2 healthy; without defect.
zim.a2 kt [ele] 1 extinguish, put
out. 2 repress, quell, suppress. (tde) zimia; (tdk) zimika; (tds) zimisha; (tdw) zimwa.
zimamu nm [i-/zi-] bridle.
zimba.a kt [sie] be speechless; be dumbfounded. (tde) zimbalia, (tdek) zimbalika, (tdes) zimba-lisha.
zimi.a kt [sie] faint, lose
zimik.a
consciousness, be unconscious.
(tde) zimilia, (tdek) zimilika; (tds) zimisha.
zimik.a kt [sie] go out; be extinguished.(tde) zimikia; (tds) zimikisha.
zimu.a kt [ele] 1 dilute; cool. 2 warm up sth cold. (tde) zimulia, (tdew) zimuliwa; (tdk) zimuka, (tds) zimusha.
zimwe kv 1 quenched, extingu-ished; lifeless: Makaa ~ dead coals, burnt out embers. 2 hollow coconut: Nazi ~ hollow coconut, one without kernel nor milk.
zimwi nm ma- [a-/wa-] ghost; ghoul.
zinaa* nm [i-/zi-] adultery, forni-cation: Ugonjwa wa ~ venereal disease. (Kar)
zinara* nm [i-/zi-] plimsoll line, waterline. (Kar)
zind.a kt [sie] stand firmly; brave, dare, hold out. (tde) zindia; (tdk) zindika; (tds) zindisha.
zindik.a kt [ele] fortify/protect by charm. (tde) zindikia; (tdk) zindikika; (tdn) zindikana; (tds) zindikisha; (tdw) zindikwa.
zindiko nm ma- [li-/ya-] protection/ fortification charm.
zindu.a kt [ele] 1 set free from a spell, disenchant. 2 wake up from a deep sleep; draw attention; awaken. 3 inaugurate, open, launch. (tde) zindulia; (tdek) zindulika; (tdn) zinduana; (tds) zindusha.
zinduk.a kt [sie] wakeup; gain consciousness; come to sense. (tde) zindukia; (tdk) zindukika; (tds) zindukisha; (tdw) zindukwa.
zinduna* [i-/zi-] fossil gum-copal. (Kar)
|
|
zinduo nm ma- [li-/ya-] awakening, realization.
zing.a kt [sie] 1 move about, roam. 2 turn the other way. 3 prostitute. (tde) zingia; (tdk) zingika; (tds) zingisha.
zingati.a kt [ele] consider, observe, think of, take note, take into
account: Haya ninayokueleza yazingatie sana take note of what I am telling you. (tde) zingatilia, (tdek) zingatilika; (tdn) zinga-tiana; (tds) zingatisha; (tdw) zingatiwa.
zingatio nm ma- [li-/ya-] consideration, observation.
zingi.a1 kt [sie] fade, lose colour, be faint; look unwell, be pale: Labda Juma ana shida kwani uso wake ume ~ may be Juma is in trouble as his face looks pale; Shati langu jekundu lime ~ my red shirt has faded. (tde) zingilia; (tdk) zingika; (tds) zingisha.
zingi.a2 kt [ele] round up, enclose, surround. (tde) zingilia; (tdk) zingika; (tdn) zingiana; (tds) zingisha; (tdw) zingiwa.
zingifuri* nm ma- [li-/ya-] 1 cinnabar. 2 annatta fruit. (Kar)
zingio nm [i-/zi-] fading.
zingir.a kt [ ele] round up, enclose, surround. (tde) zingiria; (tdk) zingirika; (tdn) zingirana; (tds) zingirisha; (tdw) zingirwa.
zingizi nm [i-/zi-] 1 menstrual/ postpartum pains. 2 umbilical cord. 3 placenta, afterbirth.
zingu.a kt [ele] get rid of amalign influence. (tde) zingulia, (tdek)
zingulika, (tdes) zingulisha, (tdew) zinguliwa; (tdn) zinguana.
zinguo nm ma- [li-/ya-] riddance
of a malign influence.
zin.i* kt [sie] commit adultery, fornicate. (tde) zinia; (tdk) zinika; (tds) zinisha. (Kar)
zinifu kv lewd, adulterous.
zinz.a kt [ele] 1 display goods for sale. 2 place a patient on a special diet. 3 display a thief or miscreant. (nh) ~ kichwa be stubborn. (tde) zinzia; (tdk) zinzika; (tds) zi-nzisha; (tdw) zinzwa.
zio nm [i-/zi-] post, pole.
zir.a kt [ele] 1 hate, detest, abhor. 2 abstain. (tde) ziria; (tdk) zirika; (tdn) zirana; (tds) zirisha; (tdw) zirwa.
izira.i* kt [sie] faint, be unco-nscious; lose consciousness. (tde) ziraia; (tdk) ziraika; (tds) ziraisha. (Kar)
ziro* nm [i-/zi-] zero. (Kng)
zito kv heavy: Chuma hiki ni ki~ this piece of metal is heavy.
ziwa1 ma- [li-/ya-] lake.
ziwa2 nm ma- [li-/ya-] breast.
zizi nm ma- [li-/ya-] pen, paddock, fold, stable, byre, cowshed.
zizim.a kt [sie] cool, get cold: Mwili unam~ she/he is feel-ing cold; maji yana~ the water is very cold. (tde) zizimia; (tdk) zizimika; (tds) zizimisha.
zo.a kt [ele] collect, gather up: ~ takataka collect garbage. (tde) zolea, (tdek) zoleka; (tdes) zolesha, (tdew) zolewa; (tdn) zoana.
zoe.a kt [ele] become used to, be acquainted with, get accustomed to. (tde) zoelea, (tdek) zoeleka, (tdew) zoelewa; (tdn) zoeana, (tds) zoeza.
zoelek.a kt [sie] be familiar, become habitual/customary. (tde) zoelekea; (tdk) zoelekeka. (tds) zoelekesha.
zoesh.a pia zoez.a kt [ele] accustom, train. (tde) zoeshea; (tdk) zoesheka; (tdn) zoeshana; (tdw) zoeshwa.
zoevu kv experienced, accustomed.
zoezi nm ma- [li-/ya-] exercise, practice, assignment.
zogo nm ma- [li-/ya-] confusion, commotion, misunderstanding.
Zohali1* nm [i-] Saturn. (Kar)
zohali2 nm [ i-] delay, procra-stination; lowness, dilatoriness, laziness.
zoloto nm [i-/zi-] larynx, Adam's apple.
zome.a kt [ele] mock, groan aloud in derision, jeer. (tde) zomelea; (tdk) zomeka; (tdn) zomeana; (tds) zomesha; (tdw) zomewa.
zong.a kt [sie] overwhelm, overpower: Kazi zimem~ Work has overwhelmed him. (tde) zo-
zui.a
ngea; (tdk) zongeka; (tdn) zo-ngana; (tds) zongesha; (tdw) zongwa.
zongapindu nm [a-/wa-] sea slug.
zongo nm ma- [li-/ya-] stomach swelling believed to be caused by jealousy/witchcraft.
zongo.a kt [ele] unwind: ~ uzi unwind thread. (tde) zongolea, (tdek) zongoleka, (tdes) zongo-lesha, (tdew) zongolewa; (tdn) zongoana.
zongomez.a kt [ele] twist around, coil. (tde) zongomezea; (tdk) zongomezeka; (tdn) zongo-mezana; (tds) zongomezesha; (tdw) zongomezwa.
zongomo nm ma- [li-/ya-] spring.
zoni* [i-/zi-] zone. (Kng)
zorot.a kt [sie] slouch, lag, dally, dawdle. (tde) zorotea; (tdk) zoroteka; (tds) zorotesha.
zoz.a kt [sie] nag, quarrel, argue. (tde) zozea; (tdk) zozeka; (tds) zozesha.
zu.a kt [ele] 1 fabricate, invent, compose: Maneno hayo ameya~
she has fabricated the story. 2 start sth bad. 3 unearth. (tde) zulia, (tdek) zulika, (tdew) zuliwa; (tdn) zuana, (tds) zusha.
zuakulu nm [a-/wa-] black ru-mped barbet.
zuba.a kt [sie] 1 be dumb-founded/nonplussed. 2 be dull/ dispirited. (tde) zubalia, (tdek) zubalika; (tds) zubaza.
zubu* nm [i-/zi-] penis. (Kar)
zug.a kt [ele] dupe, deceive, hoodwink. (tde) zugia; (tdk) zugika; (tdn) zugana; (tds) zugisha; (tdw) zugwa.
zege nm ma- [a-/wa-] dupe, puppet.
Zuhura* nm [i-] Venus. (Kar)
zui.a kt [ele] 1 stop, restrain,
prevent, obstruct: Daktari ame-m~ asinywe pombe the doctor has prevented him from having alcoholic drinks. 2 support: Kiguzo hiki ndicho kinacho~ dari this pole supports the ceiling. (tde)
zuilia, (tdek) zuilika, (tdes) zuilisha; (tdn) zuiana; (tdw) zuiwa.
zuk.a kt [sie] appear, emerge, pop up. (tde) zukia; (tdk) zukika; (tds) zukisha.
zulia* nm ma- [li-/ya-] carpet. (Kar)
zul.u1 kt [sie] 1 feel dizzy. 2 lose memory. (tde) zulia; (tdk) zulika; (tds) zulisha.
zulu2 nm [i-/zi-] flageolet, clarionet. (Kar)
zumaridi* nm [i-/zi-] emerald. (Kaj)
zumbu.a kt [sie] 1 subsist, maintain. 2 start: Amesha~ balaa jingine he has started another trouble. (tde) zumbulia, (tdek) zumbulika; (tds) zumbusha.
zumbukuku nm ma- [a-/wa-] fool, idiot, imbecile, simpleton.
zumburu nm ma- [a-/wa-] type of mud fish.
zunga1 nm ma- [li-/ya-] foreskin, prepuce.
zunga2 [a-/wa-] uncircumcised man.
zunguk.a kt [ele] 1 go round, surround, revolve. 2 wander about, loiter, stroll. (tde) zungukia; (tdk) zungukika; (tdn) zungukana; (tds) zungukisha; (tdw) zungukwa.
zungumz.a kt [ele] talk, speak, discourse. (tde) zungumzia; (tdk) zungumzika; (tdn) zungumzana; (tds) zungumzisha; (tdw) zungu-mzwa.
zungumzi.a kt [ele] discuss about, talk about. (tde) zungumzilia; (tdk) zungumzika; (tdn) zungumziana; (tds) zungumzisha; (tdw) zungu-mziwa.
zungush.a kt [ele] 1 circulate. 2 take round. (tde) zungushia; (tdk) zungushika; (tdn) zungushana; (tdw) zungushwa.
zungushi.a kt [ele] enclose, surround, encircle. (tde) zungu-shilia; (tdk) zungushika; (tdn) zungushiana; (tdw) zungushiwa.
zuri1 kv beautiful, pretty, gorgeous; good: Mtu m~ good person.
zuri2* nm [i-/zi-] 1 false evidence; perjury. 2 false swearing. (Kar)
zuru* kt [sie] visit, tour. (tde) zuria; (tdk) zurika; (tds) zurisha. (Kar)
zurur.a kt [sie] loiter, wander. (tde) zururia; (tdk) zururika; (tds) zururisha.
zush.a kt [ele] 1 start up. 2 fabricate. (tde) zushia, (tdw) zushiwa; (tdk) zushika, (tdn) zushana.
zuum.u kt [sie] resolve. (tde) zuumia; (tdk) zuumika; (tds) zuumisha.
zuzu nm ma- [a-/wa-] imbecile, fool, idiot, blockhead, simp-leton.
zuzu.a kt [sie] 1 disturb, derange. 2 infatuate, craze: ji~ vaunt, flatter oneself. (tde) zuzulia; (tdk) zuzuka; (tdn) zuzuana; (tde) zuzusha, (tdw) zuzuliwa.
zuzuk.a kt [sie] vaunt/fool/flatter oneself. (tde) zuzukia; (tdk) zuzukika; (tds) zuzukisha.
zuzuwa.a kt [ sie] sink into oblivion, be foolish/stupid. (tde) zuzuwalia, (tdek) zuzuwalika, tdes) zuzu-walisha.
|