TUKI KAMUSI YA KISWAHILI-KIINGEREZA
Swahili-ENGLISH dictionary

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | W | Y | Z

 

p.a kt [ele] give: Ameni~ pesa she has given me some money. (tde) pea, (tden) peana, (tdew) pewa.

pa.a1 kt [ele] crape (off/up): ~ samaki scrape off fish scales.(tde) palia, (tdek) palika, (tdes) palisha, (tdew) paliwa.

pa.a2 kt [sie] rise, ascend: Sauti imeni~ I have lost my voice; I cannot speak louder; Sikukuu ya Ku~ Bwana the Ascension. (tde) palia, (tdek) palika; (tds) paza.

pa.a3 kt [ele] ~ moto transfer embers, convey fire by getting a live ember on a sherd. (nh) Palia makaa (a) cover with embers, (b) endanger. (tde) palia, (tdek) palika, (tdes) palisha, (tdew) paliwa.

paa4 nm [a-/wa-] gazelle.

paa5 nm ma[ li-/ya-] roof.

paaz.a kt [ele] (nafaka) grind, pound (with a pestle or mortar). (tde) paazia; (tdk) paazika; (tds) paa-zisha; (tdw) paazwa.

pacha nm ma- [a-/wa-] twin: ~ fanani identical twins. kv adherent, clustered, compatible, sticking together: Ndizi ~ banana clusters.

pachik.a kt [ele] 1 insert,stick (in), fix: ~ kisu mshipini stick a knife into the girdle. 2 give sth to sb who does not deserve it: Ameji~ ukubwa he has given himself leadership position which he does not deserve. (tde) pachikia; (tdk) pachikika; (tds) pachikisha; (tdn) pachikana; (tdw) pachikwa.

pachipachi nm [ i-/zi-] space in between two thighs: Ameificha katika ~ ya

pak.a

mapaja she has hidden it between her thighs.

padri* nm ma- [ a-/wa-] priest, clergyman. (Kre)

pafu nm ma- [ li-/ya-] lung.

paga.a1 kt [ele] carry (e.g. a load) on head or shoulders. (tds) pagaza.

paga.a2 kt [sie] be possessed by an evil spirit. (tde) pagalia; (tds) pagaza; (tdw) pagawa.

pagao nm [ i-/zi-] charm against evil spirit; talisman.

pagaro1 nm [ i-/zi] belly band/girdle.

pagaro2 nm [ i-/zi-] firestick.

pagio nm ma- [ li-/ya-] tree cuts for climbing.

pagu.a kt [ele] change route to avoid sth. (tde) pagulia, (tdew) paguliwa; (tdk) paguka; (tds) pagusha.

paguo nm [ i-/zi-] diversion, detour.

pagwa nm [ i-/zi-] tip of a pole used as a rafter in constructing roofs of native houses.

paipu nm [i-/zi-] siren, horn.

paja nm ma-[ li-/ya-] thigh.

pajama* nm ma- li-/ya-] pyjamas. (Khi)

paje nm ma- [li-/ya-] sugarless straw of sorghum or maize.

paji nm ma [ li-/ya-] forehead.

paka1 nm [ a-/wa-] cat: ~ shume wild cat.

pak.a2 kt [ele] smear, spread; apply: ~ rangi paint; ~ dawa napply ointment. (nh) ~ mafuta kwa mgongo wa chupa flatter; ~ matope defame, sling mud at sb. (tde) pakia; (tdk) pakika; (tdn) pakana; (tds) pakisha; (tdw) pakacha

 

pakwa.

pakacha1 nm ma- [ li-/ya-] palm leaf basket.

pakacha2 nm ma- [ a-/wa-] liar.

pakan.a kt [sie] have a common border, share a border.(tde) pa-kania; (tdk) pakanika; (tds) pakanisha.

pakanga1 nm [ i-/zi-] 1 massaging lotion. 2 rue; wormwood.

pakanga2 nm [ i-/zi-] labour pains.

pakas.a kt [ele] plait. (tde) pakasia; (tdk) pakasika; (tdn) pakasana; (tds) pakasisha; (tdw) pakaswa.

pakat.a kt [ele] hold sth in the lap. (tde) pakatia; (tdk) pakatika; (tdn) pakatana; (tds) pakatisha; (tdw) pakatwa.

pakawa! ki conventional reply to a

story teller’s call: Paukwa! ~!

pakaz.a kt [ele] apply, smear.(tde)

pakazia; (tdk) pakazika; (tdn) pakazana; (tds) pakazisha; (tdw) pakazwa.

pak.i* kt [ele] park. (tde) pakia; (tdk) pakika; (tds) pakisha; (tdw) pakiwa.(Kng).

paki.a kt [ele] load, load on to; embark. (tde) pakilia, (tden) pakiana, (tdes) pakiza, (tdew) pakiwa; (tdk) pakika.

pakiti* nm [ i-/zi-] packet. (Kng)

paku nm [ i-/zi-] spot.

paku.a kt [ele] 1 unload. 2 dish out,serve food. (tde) pakulia, (tdek) pakulika, (tdes) pakulisha, (tdew) pakuliwa.

pali.a1 kl [ele] choke, gag on sth. (tds) paliza; (tdw) paliwa.

pambanu.a

 

pali.a2 kt [ele] weed. (tde) palilia; (tdk) palilika; (tdn) paliliana; (tdw) paliliwa.

palili.a kt [ele] weed.

palizi mn [i-/zi-] weeding.

pama nm [i-/zi-] wide brimmed hat.

pamba1 nm [i-/zi-] cotton.

pamba2 nm [i-/zi-] packed meal for a travelling.

pamb.a3 kt [ele] 1 adorn; decorate. 2 arrange; prepare: ~ maiti prepare a corpse for burial. (tde) pambia; (tdk) pambika; (tdn) pambana; (tds) pambisha; (tdw) pambwa.

pamb.a4 kt [ele] cover; spread. (tde) pambia; (tdk) pambika; (tdn) pambana; (tds) pambisha; (tdw) pambwa.

pambaja nm [i-/zi-] embrace, hug: Piga ~ give a hug, embrace.

pambajio nm ma- [li-/ya-] waiting room.

pamb.a moto kt [ele] be rampant, intensify.

pamban.a kt [sie] 1 contest. 2 collide, knock against one another. (tde) pambania; (tdk)

pambanika; (tds) pambanisha;

(tdw) pambanwa.

pambaniz.a kt [sie] prevaricate. (tde) pambanizia; (tdk) pamba-nizika; (tdn) pambanizana; (tds) pambanizisha; (tdw) pambanizwa.

pambano nm ma- [ li-/ya-] contest; encounter.

pambanu.a kl [ele] distinguish; explain, clear up. (tde) pambanulia; (tdek) pambanulika, (tdes) pambanulisha, (tdew) pa-mbanuliwa.

pambany.a

 

pambany.a kt [sie] prevaricate. (tde)

pambanyia; (tdk) pambanyika; tdn) pambanyana; (tds) pamba-nyisha; (tdw) pambanywa.

pambazuk.a kl [sie] 1 become light, get clear, be daylight. 2 dawn. (tde) pambazukia; (tdk) pambazukika; (tds) pambazukisha.

pambazuko nm ma- [li-/ya-] dawn.

pambik.a kl [ele] adorn with feathers. (tde) pambikia; (tdw) pambikwa.

pambizo nm [i-/zi-] 1 margin. 2 outside usual residence/home: Yupo ~ni she/he is not home.

pambo nm ma- [li-/ya-] decoration, adornment, ornament.

pambu.a kt [ele] remove adorn-ment; disfigure, tarnish. (tde) pambulia, (tdew) pambuliwa; (tdk) pambuka; (tdn) pambuana; (tds) pambusha.

pani.a kt [ele] bang; collide. (tdk) panika; (tdn) paniana; (tdw) paniwa.

pamoja kl together: ~ na yote uliyomweleza hakuamini despite all you told him he did not believe it.

pampu* nm [i-/zi-] pump. (Kng)

pamvu nm [i-/zi-] 1 betrothal. 2 money paid at betrothal.

pamwe kl together.

pana kv wide, broad.

pancha* nm [i-/zi-] puncture. (Kng)

panchi1* nm [i-/zi-] punch; punch press. (Kng)

panchi2* nm [i-/zi-] punch; punching bag. (Kng)

panda1 nm [i-/zi-] split, parting,

fork: Njia ~ cross roads. 2 catapult.

pang.a

 

panda2 nm [i-/zi-] bugle.

panda3 nm ma- [li-/ya-] forehead.

pand.a4 kt [ele] 1 climb, ascend,

mount. 2 rise. 3 get upon, ride upon. (tde) pandia; (tdk) pandika; (tdn) pandana; (tds) pandisha; (tdw) pandwa.

pand.a5 kt [ele] 1 plant, sow. 2 bid. (tde) pandia; (tdk) pandika; (tdn) pandana; (tds) pandisha; (tdw) pandwa.

pande1 nm [i-/zi-] disassociation: Piga ~ disassociate with, stand aside.

pande 2 nm ma- [li-/ya-] block, large piece: ~ la mtu giant.

pandi.a kt [ ele] sponge. (tde) pandilia; (tdk) pandika; (tdn) pandiana; (tds) pandisha; (tdw) pandiwa.

pandikiz.a kt [ele] transplant; graft. (tde) pandikizia; (tdk) pandi-kizika; (tdn) pandikizana; (tds) pandikizisha; (tdw) pandikizwa.

pandikizi nm ma- [li-/ya-] giant; big piece: ~ la mtu giant.

pandish.a kt [ele] 1 mount, hoist, raise. 2 inseminate. (tde) pandishia; (tdk) pandishika; (tdn) pandishana; (tdw) pandishwa.

pandu nm [a-/wa-] type of large silvery fish.

paneli* nm [i-/zi-] panel. (Kng)

pang.a1 kt [ele] arrange. (tde) pangia; (tdk) pangika; (tdn) pa-ngana; (tds) pangisha; (tdw) pa-ngwa.

pang.a2 kt [ele] rent: Nyumba ya

ku~ rented house; house for rent. (tde) pangia; (tdk) pangika; (tds) pang.a

 

pangisha; (tdw) pangwa.

pang.a3 kt [ele] arrange brother-hood/sisterhood. (tde) pangia; (tdk) pangika; (tds) pangisha; (tdw) pangwa.

pang.a4 kt [sie] co-habit. (tde) pangia; (tdk) pangika; (tds) pangisha.

panga5 nm ma- [li-/ya-] matchet, panga.

panga6 nm [i-/zi-] worship lace.

pangaboi nm ma- [li-/ya-] ceiling fan.

pangan.a kt [sie] queue. (tde) pangania; (tdk) panganika; (tds) panganisha.

pange nm [a-/wa-] tsetse fly.

pangish.a kt [ele] let, hire. (tde) pangishia; (tdk) pangishika; (tdn) pangishana; (tdw) pangishwa.

pango1 nm ma- [li-/ya-] cave.

pango2 nm [i-/zi-] rent.

pangu.a [ele] disarrange. (tde) pangulia, (tdes) pangulisha, (tdew) panguliwa; (tdk) panguka; (tdn) panguana.

pangus.a1 kt [ele] dust. (tde) pangusia; (tdk) pangusika; (tdn) pangusana; (tds) pangusisha; (tdw) panguswa.

pangusa2 nm [i-/zi-] syphilis.

pani.a kt [ele] 1 double up, turn up, fasten up. 2 insist on. (tdk)

panika; (tds) panisha; (tdw) paniwa.

panja nm ma- [li-/ya-] 1 forehead. 2 one sided hair cut.

panji nm [a-/wa-] type of yello-wish

brown kingfish.

pauka nm [i-/zi-] fan.

papatu.a

 

pantoni nm ma- [li-/ya-] ferry-boat.

panu.a kt [ele] broaden, widen, stretch. (tde) panulia, (tdes) pa-nulisha, (tdew) panuliwa; (tdk) panuka; (tdn) panuana.

panya nm [ a-/wa-] rat.

panza nm [i-/zi-] 1 coconut left in the shell after grating. 2 piece of soap left after use.

panzi1 nm [a-/wa-] grasshopper.

panzi2 nm [a-/wa-] flying fish.

papa1 kl ~ hapa right here.

papa2 nm [a-/wa-] shark.

pap.a3 kt [sie] palpitate, throb, flutter. (tde) papia; (tdk) papika; (tds) papisha.

Papa4 nm [a-/wa-] Pope.

papachi nm [i-/zi-] teeth which have grown into one another.

papai nm ma- [li-/ya-] pawpaw.

papara kl carelessly; hastely.

paparik.a kt [sie] prevaricate, plutter. (tde) paparikia; (tdk) pa-parikika; (tds) paparikisha.

papas.a kt [ele] 1 feel, touch gently, stroke. 2 grope about, feel one’s way in the dark. (tde) papasia; (tdk) papasika; (tdn) papasana; (tds) papasisha; (tdw) papaswa.

papasi nm [a-/wa-] 1 tick. 2 feeler.

papat.a kt [ele] slap. (tde) papatia; (tdk) papatika; (tdn) papatana; (tds) papatisha; (tdw) papatwa.

papatik.a kt [sie] 1 flutter, flap wings wildly. 2 be agitated/ anxious. (tde) papatikia; (tdk) papatikika; (tds papatikisha.

papatu.a kt [ele] 1 remove forcefully; peel shell. 2 open. (tde) papatulia, (tdw) papatuliwa; (tdk) papatuka;

papi

 

(tdn) papatuana; (tds) papatusha.

papi nm [i-/zi-] gusset; strip of wood/metal.

papi.a kt [ele] eat/take something greedily: Kula kwake ni kwa ku~ he/she eats greedily. (tde) papilia, (tdek) papilika; (tds) papisha; (tdw) papiwa.

papo1 nm ma- [li-/ya-] palpitation, throb.

papo2 kl ~ hapo right there; there

and then.

papu.a kt [ele] enlarge, widen. (tde) papulia, (tdek) papulika, (tdes) papulisha, (tdew) papuliwa.

papur.a kt [ele] claw, rend, scratch. (tde) papuria; (tdk)

papurika; (tdn) papurana; (tds) papurisha; (tdw) papurwa.

papuri* nm [i-/zi-] as afoetida; flavoured thin cake. (Khi)

para1 nm [i-/zi-] simsim cake.

par.a kt [sie] make up. (tde) paria; (tdk) parika; (tds) parisha.

parachichi nm [li-/ya-] avocado.

parachuti* nm [i-/zi-] parachute. (Kng)

parade nm ma- [li-/ya-] (ubaharia)

thick rope.

paradiso* nm paradise. (Kng)

parafujo* nm [i-/zi-] screw. (Kre)

parag.a kt [ele] swarm up a tree, climb by grasping with arms and legs. (tde) paragia; (tdk) paragika; (tdn) paragana; (tds) paragisha; (tdw) paragwa.

paragany.a kt [ele] disarrange, mix up. (tde) paraganyia; (tdk) para-ganyika; (tdn) paraganyana; (tds) paraganyisha; (tdw) paraganywa.

paraz.a

 

parakacha nm [i-/zi-] 1 rustle, sound of crushed dry leaves. 2 sudden movement, dash.

parakachu.a kt [ele] remove forcefully and suddenly. (tde) parakachulia, (tdew) paraka-chuliwa; (tdk) parakachuka; (tds) parakachusha.

parakas.a kt [sie] dash, rush. (tde) parakasia; (tdk) parakasika; (tds) parakasisha.

param.a kt [sie] be lacking/ wanting; be sterile/barren: Mnazi ume~ the coconut tree is barren; Uso wake ume~ he/she does not show any feeling. (tde) paramia; (tdk) paramika; (tds) paramisha.

paramamba nm [a-/wa-] type of multi-coloured fish.

parami.a kt [ele] 1 climb on, mount. 2 interrupt in speech. (tdk) paramika; (tds) paramisha; (tdw) paramiwa.

parandesi nm [i-/zi-] bracket.

parange nm ma- [li-/ya-] matchet,

panga.

parapanda nm [i-/zi-] last trump;

trumpet.

parapi nm [i-/zi-] outrigger float.

parar.a kt [sie] fade. (tde) pararia; (tdk) pararika; (tds) pararisha.

parare nm [a-/wa-] large barbed

legged grasshopper.

parari nm [i-/zi-] war horn, war bugle.

paraz.a1 kt [sie] 1 work unskillfully/carelessly. 2 grind coarsely, mess up.(tde) parazia; (tdk) parazika; (tds) parazisha.

paraz.a2 kt [ele] weave, plait. (tde)

paredi

 

parazia; (tdk) parazika; (tdn) parazana; (tds) parazisha; (tdw) parazwa.

paredi* nm [i-/zi-] parade. (Kng)

pareto nm [i-/zi-] pyrethrum.

pari.a kt [ele] clean up at a betting game. (tde) parilia; (tdk) parika; (tdn) pariana; (tds) parisha; (tdw) pariwa.

parishi* nm [i-/zi-] parish. (Kng)

parokia* nm [i-/zi-] parish. (Kng)

paroko nm ma- [a-/wa-] priest incharge of a parish.

paru nm ma- [li-/ya-] sugary harshish.

paru.a kt [ele] scrape, graze. (tde)

parulia; (tdk) paruka; (tdn) pa-ruana; (tds) paruza.

parur.a kt [ele] scratch, scrape. (tde) paruria; (tdk) parurika; (tdn) parurana; (tds) paruriza; (tdw) parurwa.

paruwanja kl 1 just like that, in the same way. 2 clearly.

paruz.a kt [ele] 1 scrape. 2 scratch. (tde) paruzia; (tdk) paruzika; (tdn) paruzana; (tds) paruzisha; (tdw) paruzwa.

pas.a kt [sie, ele] be obliged, be compelled. (tde) pasia; (tdk) pasika; (tdn) pasana; (tds) pasisha. (tdw) paswa.

Pasaka* nm [i-/zi-] Easter. (Keb)

pasha1 nm [a-/wa-] red chested grey bird.

pash.a2 kt [ele] 1 inform, tell: ~ habari inform. 2 cause to have/get sth: ~ moto warm up. 3 be properly coloured: Hina niliyopaka ime~ henna that I applied is

pat.a

 

properly coloured. (tde) pashia; (tdk) pashika; (tdn) pashana; (tdw) pashwa.

pashi.a kt [ele] join, connect. (tde) pashilia; (tdk) pashika; (tdn) pashiana; (tdw) pashiwa.

pasi1 ku without: Amenipiga ~ na sababu he beat me without any reason.

pasi2* nm [i-/zi-] pass: Toa ~ give a pass.

pas.i3 * kt [ele] pass: Alipopata mpira hakuu~ kwa mwenzake when he got the ball he did not pass it to his team mate. (tde) pasia; (tdk) pasika; (tdn) pasiana. (tds) pasisha; (tdw) pasiwa. (Kng)

pasi4 nm [i-/zi-] iron.

pasi5* nm [i-/zi-] 1 pass. 2 pass-port, permit. (Kng)

Pasifiki* nm [ i-] Pacific. (Kng)

pasipoti* nm [i-/zi-] passport. (Kng)

pasish.a kt [ele] 1 cause to pass. 2 verify, certify. (tde) pasishia; (tdk) pasishika; (tdn) pasishana; (tdw) pasishwa.

pasu.a kt [ele] 1 split, open. 2

tear: ~ karatasi tear a piece of paper. 3 ake way: ~ njia make a path. (tde) pasulia; (tdk) pasuka; (tdn) pasuana; (tds) pasusha; (tdw) pasuliwa.

pasuk.a kt [sie] burst, be torn, be lit, be open, be broken into pieces. (tde) pasukia, (tdew) pasukiwa; (tdk) pasukika; (tds) pasukisha.

pat.a kt [ele] 1 obtain. 2 get. 3 happen to: Nili~ kufanya kazi hapa I happened to work here. (nh) ~ jiko get married. (tde) patia; (tdk) patan.a

 

patika; (tdn) patana; (tds) patisha; (tdw) patwa.

patan.a kt [sie] come to terms,

agree; be reconciled. (tde) patania; (tdk) patanika; (tds) patanisha.

patanish.a kt [ele] 1 reconcile, pacify. 2 bring to agreement. (tde) patanishia; (tdk) patanishika; (tdn) patanishana; (tdw) patanishwa.

patapotea nm [ i-] gamble, pure luck: Biashara hii ni ~ sijaiona faida yake this business is a gamble I have not realized its profit.

patashika nm [i-/zi-] commotion.

patasi1 nm [i-/zi-] chisel.

patasi2 nm [ i-] medicinal salt used as cure for stomach ache/headache.

Pate nm [ i-] East African island north of Kenya.

patena* nm [i-/zi-] paten. (Kfa)

patikan.a kt [sie] be found, be available: Siku hizi TV zina~ nowadays TVs are available. (ms) ~ be in hot soup. (tde) patikania; (tdk) patikanika.

patiliz.a kt [ele] 1 take sb seriously. 2 wrap round the body. 3 give trouble to sb. (tde) patilizia; (tdk) patilizika; (tdn) patilizana; (tds) patilizisha; (tdw) patilizwa.

patisi nm [i-/zi-] wrap stockings.

pato nm ma- [li-/ya-] income.

pau1 nm ma- [li-/ya-] rafter.

pau2 nm [i-/zi-] clubs in playing cards.

pau3 nm [i-/zi-] loaf of bread.

pau.a1 kt [ele] put up rafters. (tde)

paulia; (tdk) pauka; (tds) pausha.

pau.a2 kt [ele] fade. (tde) paulia; (tdk) pauka; (tds) pausha.

pefu

 

pauk.a kt [sie] 1 fade: Sare yake ya shule ime~ his school uniform is faded.2 wither. (tde) paukia; (tdk) paukika; (tds) paukisha.

paukwa! ki story! a word used to introduce a story.

pauni* nm [i-/zi-] pound. (Kng)

paya nm [i-/zi-] goats’ leg soup.

payapay.a kt [sie] 1 talk non-sense, talk foolishly. 2 become restless. (tde) payapayia; (tdk) payapayika; (tds) payapayisha.

payaya nm [i-/zi-] wild peanut.

payo nm [i-/zi-] 1 foolish talk, chatter, blabbering. 2 adulterous behaviour.

payuk.a kt [sie] talk foolishly, talk nonsense. (tde) payukia; (tdk) payukika; (tds) payukisha.

paz.a kt [ele] ~ sauti raise voice, shout. (tde) pazia; (tdk) pazika; (tds) pazisha.

pazi nm [a-/wa-] Zaramo ruler’s rank.

pazia nm ma- [ li-/ya-] curtain. (Kaj)

pe kl eupe ~ completely white; Shati jeupe ~ a completely white shirt.

pe.a1 kt [sie] mature, be ripe. (tde) pelea; (tdk) peka; (tds) pesha.

pe.a2 kt [ele] sweep. (tde) pelea; (tdk) peka; (tdn) peana; (tds) pesha; (tdw) pewa.

pea3 nm [i-/zi-] pair. (Kng)

peasi* nm ma- [li-/ya-] pear. (Kng)

pech.a kt [sie] walk lamely. (tde) pechea; (tdk) pecheka; (tds) pe-chesha.

pedeli* nm [i-/zi-] pedal. (Kng)

pefu nm ma- [ li-/zi-] side fin of a fish.

pegi

 

pegi* nm [i-/zi-] peg. (Kng)

peke kl alone: Amekaa ~ yake he is sitting alone.

pekech.a kt [ele] 1 drill. 2 bore. (tde) pekechea; (tdk) pekecheka; (tdn) pekechana; (tds) pekechesha; (tdw) pekechwa.

pekecho nm ma- [li-/ya-] 1 drill. 2 drilling.

pekechu.a kt [ele] look up sth, search diligently. (tde) pekechulia; (tdk) pekechuka; (tdn) peke-chuana; (tds) pekechusha.

pekee kl unique, sole, lone.

pekenyu.a kt [ele] disconnect,

separate so as to find way. (tde) pekenyulia; (tdk) pekenyuka; (tdn) pekenyuana; (tds) pekenyusha.

pekepeke nm [i-/zi-] snooping, prying.

peketek.a kt [sie] be out of order, be destroyed. (tde) ) peketekea; (tdk) peketekeka; (tds) peketekesha.

peku nm ma- [li-/ya-] old worn out winnowing basket.

peku.a kt [sie] 1 scratch up. 2 brouse, scratch about. 3 walk bare footed. (tde) pekulia; (tdk) pekuka; (tds) pekusha.

pekupeku1 kl barefooted.

pekupeku2 nm [a-/wa-] telltale.

pele.a kt [ele] prune. (tde) pelelea;

(tdk) peleka; (tds) pelesha.

pelek.a kt [ele] send, take. (tde) pelekea; (tdk) pelekeka; (tdn)

pelekana; (tds) pelekesha; (tdw) pelekwa.

pelele nm [a-/wa-] hyrax.

pelelez.a kt [ele] 1 spy on, pry into. 2 investigate. (tde) pelelezea; (tdk)

pembetatu sawa

 

pelelezeka; (tdn) pelelezana; (tdw) pelelezwa.

pelezi nm ma- [li-/ya-] indentation in a knife or axe.

pelelezi kv investigative.

Pemba nm [ i-] East African island North of Zanzibar and near Tanga.

pemb.a kt [ele] 1 deceive, outwit, flatter with fine words. 2 investigate, pry, snoop. (tde) pe-mbea; (tdk) pembeka; (tdn) pembana; (tds) pembesha; (tdw) pembwa.

pembe1 nm [i-/zi-] 1 horn. 2 trumpet.

pembe2 nm [i-/zi-] angle, corner. (ms) ~ za chaki secret place.

pembe.a1 pia bembea kt [sie] sway, swing. (tde) pembelea; (tdk) pembeka; (tds) pembeza.

pembea2 nm [i-/zi-] swing, oscillation.

pembebutu nm [i-/zi-] obtuse angle.

pembej.a kt [ele] flatter, deceive. (tde) pembejea; (tdk) pembejeka; (tdn) pembejana; (tds) pembe-jesha; (tdw) pembejwa.

pembejeo nm [i-/zi-] agricultural inputs.

pembejo nm [i-/zi-] outer part of a thigh.

pembekali nm [i-/zi-] acute angle.

pembemraba nm [ i-/zi] right angle.

pembeni kl aside, in a corner.

pembenne nm [i-/zi-] rectangle.

pembetatu nm [i-/zi-] triangle.

pembetatu mraba nm [i-/zi-] right angled triangle.

pembetatu pacha nm [i-/zi-] congruent triangle.

pembetatu sawa nm [i-/zi-]

pembezoni

 

equilateral triangle.

pembezoni kl at the edge.

pembu.a kt [ele] sift, sort out, select, winnow. (tde) pembulia, (tdw) pembuliwa; (tdk) pembuka; (tdn) pembuana; (tds) pembusha.

pen.a kt [ele] row round. (tde) penea; (tdk) peneka; (tdn) penana; (tds) penesha; (tdw) penwa.

pend.a kt [ele] 1 love, like.2 will: Amefanya kwa ku~ kwake he did on his own will. (ms) M~e akupendae love thy who loves thou. (tde) pendea; (tdk) pendeka; (tdn) pendana; (tds) pendeza; (tdw) pendwa.

pende.a kt [ele] be loveable, be liked. (tdk) pendeka; (tdn)

pendeana; (tds) pendesha; (tdw) pendewa.

pendekez.a kt [ele] suggest, propose, recommend. (tde) pendekezea; (tdk) pendekezeka; (tdn) pende-kezana; (tds) pendekezesha; (tdw) pendekezwa.

pendekezo nm ma- [li-/ya-] proposal, suggestion.

pendele.a kt [ele] prefer, be in favour of. (tdk) pendeleka; (tdn) pendeleana; (tds) pendelesha; (tdw) pendelewa.

pendez.a kt [ele/sie] be attractive; be

loveable, be charming. (tde) pendekezea; (tdk) pendezeka; (tdn) pendezana; (tds) pendezesha; (tdw) pendezwa.

pendo nm ma- [li-/ya-] love.

penelti* nm [i-/zi-] penalty. (Kng)

peng.a kt [ele] blow one’s nose. (tde) pengea; (tdk) pengeka; (tds)

pepe.a

 

pengesha; (tdw) pengwa.

pengine kl 1 perhaps. 2 somewhere else: Hapa hawauzi mafuta jaribu ~ they do not sell oil here, try somewhere else.

pengo nm ma- [li-/ya-] gap, notch, vacant place: Kifo chake kimeacha ~ kubwa his death has left a big gap.

peni1* nm ma- [li-/ya-] 1 penny. 2 silver coin. (Kng)

peni2 nm [i-/zi-] pen, fountain pen. (Kng)

peninsula* nm [i-/zi-] peninsula. (Kng)

penseli* nm [i-/zi-] pencil. (Kng) pensheni* nm [i-/zi-] pension. (Kng)

pentekoste* nm [ i-] 1 pentecost. 2 pentecostal sect. (Kng)

penu.a kt [ele] separate, open a little. (tde) penulia; (tdk) penuka; (tds) penusha.

peny.a kt [ele] 1 penetrate. 2 pierce. (tde) penyezea; (tdk) penyezeka; (tds) penyezana; (tdw) penyezwa.

penzi nm ma- [li-/ya-] love.

pep.a1 kt [sie] stagger, sway. (tde)

pepea; (tdk) pepeka; (tds)

pepesha.

pepa2 ki expression of thanks giving/ gratitude.

pepe1 nm ma- [li-/ya-] chaff, husk.

pepe2 kl astray, off course: Enda ~ go astray.

pepe.a1 kt [ele] 1 fan. 2 blow, wave: ~ bendera wave on flag. (tde) pepelea; (tdk) pepeka; (tds) pepesha; (tdn) pepeana; (tdw) pepewa.

pepe.a.2 kt [sie] fail to develop fully. (tde) pepelea; (tdk) pepeka; (tds) pepesha.

pepe.a3 kt [ele] ripen fruits artificially. (tde) pepelea; (tdk) pepeka; (tdn) pepeana; (tds) pepesha; (tdw) pepewa.

peperuk.a kt [sie] be blown away, be wafted, fly off. Nguo ili~ kwa upepo the cloth was carried away by the wind. (tde) peperukia; (tdk) peperukika; (tds) peperukisha.

peperush.a kt [ele] 1 blow away, waft. 2 air news/information. 3 sway a vehicle. (tde) peperushia; (tdk) peperushika; (tds) peperu-shana; (tdw) peperushwa.

pepes.a kt [ele] blink, wink. (tde) pepesea; (tdk) pepeseka; (tdn) pepesana; (tds) pepesesha; (tdw) pepeswa.

pepesu.a kt [ele] cause sth to fly away. (tde) pepesulia; (tdk) pepesuka; (tds) pepesusha; (tdn) pepesuana; (tdw) pepesuliwa.

pepeta1 nm [i-/zi-] unripe pounded rice.

pepet.a2 kt [ele] winnow grain. (tde) pepetea; (tdk) pepeteka; (tds) pepetesha; (tdw) pepetwa.

pepezi nm [i-/zi-] breeze.

pepo1 mn [ a-/wa-] demon, spirit.

pepo2 mn [ a-/wa-] paradise.

pepopunda nm [i-/zi-] tetanus.

pepu.a kt [ele] winnow, sift. (tde)

pepulia, (tdew) pepuliwa; (tdk) pepuka; (tdn) pepuana; (tds) pepusha.

pera* nm ma- [ li-/ya-] guava. (Kre)

perege nm [a-/wa-] tilapia fish.

pevu

 

perema nm [i-/zi-] mumps.

peremb.a kt [ele] 1 aim at a target. 2 walk carefully. (tde) perembea; (tdk) perembeka; (tdn) pere-mbana; (tds) perembesha; (tdw) perembwa.

perembe nm [i-/zi-] bamboo flute, whistle.

peremende* nm [i-/zi-] sweet, peppermint. (Kng)

perepes.a kt [sie] look about, look here and there, look to your left and right as you cross the road. (tde) perepesea; (tdk) perepeseka; (tds) perepesesha.

pesa1* nm ma- [li-/ya-] 1 pice, the indian quarter anna. 2 three pie piece. (Khi)

pesa2* [i-/zi-] money. (Khi)

pesheni* nm ma- [li-/ya-] passion fruit.(Kng)

pet.a1 kt [ele] winnow grain. (tde) petea; (tdk) peteka; (tdn) petana; (tds) petesha; (tdw) petwa.

pet.a2 kt [ele] fold, bend. (tde) petea; (tdk) peteka; (tds) petesha; (tdw) petwa.

peta3 nm [i-/zi-] flower bud of a clove.

pete nm [i-/zi-] 1 ring. 2 earhole. 3 ornamental earplug.

peteo nm [i-/zi-] kind of roundish utensil like a winnowing basket.

petroli* nm [i-/zi-] petrol. (Kng)

petu.a kt [ele] 1 turn upside down,

overturn. 2 inside out (e.g. shirt or cloth). (tde) petulia, (tdek) petulika, (tdew) petuliwa; (tdn) petuana; (tds) petusha.

pevu kv mature, grown up: Mtoto pevu.a

wake amekuwa m~ her child has grown up. 2 be ripe: Embe ~ a ripe mango.

pevu.a kt [ele] force to mature: (tde) pevulia, (tdew) pevuliwa; (tdk) pevuka; (tds) pevusha.

pewa kl astray, sideways, off course: Enda ~ go sideways, go astray/off course.

pezi nm ma- [li-/ya-] fin.

pi kl word emphasizing blackness of sb or sth: Cheusi ~ it is pitch black.

pia1 kv & kl also, likewise; too.

pia2 nm [i-/zi-] 1 top. 2 cone, kneecap.

piano* nm [i-/zi-] piano. (Kng)

piapi.a kt [sie] wander here and here. (tde) piapilia, (tdek) piapilika, (tdes) piapilisha; (tdw) piapiwa.

picha* nm [i-/zi-] picture, photo-graph: Piga ~ take photographs; Chora ~ draw a pi-cture. (Kng)

pig.a kt [ele] hit, beat: ~ ngumi give a blow; ~ magoti kneel; ~ tarumbeta blow a trumpet. (nh) 1 ~ mbio run, sprint, speed of; (2) ~ pasi iron clothes; (3) ~ chafya sneeze; (4) ~ falaki divine; (b) take time to think about something; (4) ~ hodi ask for entrance, knock at the door; (5) ~ jeki assist/help somebody; (6) ~ mafungu divide;

(7) ~ maji drink alcohol; (8) ~ miayo yawn;( 9) ~mbiu blow a

bugle; (10) ~ mbizi dive; (11) ~ mstari (a) underline; (b) cancel; (12) ~ kura vote, cast lots; (12) ~ marufuku ban, prohibit. (tde) pigia; (tdk) pigika; (tds) pigisha;

pilipili

 

(tde) pigana; (tdw) pigwa.

pigan.a kt [sie] fight: (tde) pigania; (tdk) piganika; (tds) piganisha; (tdw) piganwa.

pigani.a kt [ele]fight for/over: Ana~ maslahi ya wakulima he/she is fighting for farmers’ benefits. 2 fight at/in: Wali~ kule mjini they fought each other in town. (tdk) piganika; (tdn) piganiana; (tds) piganisha; (tdw) piganiwa.

pigi nm [i-/zi-] 1 small piece of medicinal stick. 2 piece of wood used for knocking down fruits.

pigi.a kt [ele] hit with; hit because of sth; hit/beat on behalf of sb.

pigili.a kt [ele] pound into, stamp down, hammer into. (tdk) pigilika; (tds) pigilisha; (tdn) pigiliana; (tdw) pigiliwa.

pigo nm ma- [li-/ya-] beating, blow, shock.

pik.a kt [ele] cook. (nh) ~ majungu hatch a plot. (tde) pikia, (tdn) pikiana; (tdk) pikika; (tds) pikisha; (tdw) pikwa.

pikipiki nm [i-/zi-] motorcycle, motorbike.

pik.u kt [sie] 1 win a trick at cards. 2 be on top, excell. (tde) pikulia, (tdek) pikulika, (tdew) pikuliwa; (tdn) pikuana.

pilau* nm [i-/zi-] pilaf. (Kaj)

pili1 nm [a-/wa-] adder.

pili2 kv second, next.

pilikapilika nm [i-/zi-] rush, hustle and bustle.

pilipili* nm [i-/zi-] pepper, chilli: ~ hoho sweet pepper; ~ manga/ mtama black pepper. (Kaj)

piliz.a

 

piliz.a kt [ele] care of: nitai~ barua kwa Ali I will send you a letter care of Ali. (tde) pilizia, (tdew) puliziwa; (tdk) pilizika; (tdn) pilizana; (tdw) pilizwa.

pima1 nm [i-/zi-] measure of length from one finger to the other when the arms are outstretched.

pim.a2 kt [ele] 1 measure, weigh. 2 test, examine, assess: ~ choo examine stool; Alikuja akani-eleza maneno yake lakini niliya~ nikaona hayana maana he came and told me what he had, when I weighed them I realised that they were meaninglesss. (tde) pimia; (tdk) pimika; (tdn) pimana; (tdw) pimwa.

pimajoto nm [i-/zi-] thermometer.

pimaji nm [i-/zi-] water/spirit level.

pinda kt [ele] 1 fold, bend. 2 sew a hem: (tde) pindia; (tdk) pindika; (tds) pindisha; (tdn) pindana; (tdw) pindwa.

pindan.a kt [sie] make an effort, be zealous. (tde) pindania; (tdk) pindanika; (tds) pindanisha.

pindi1 nm [i-/zi-] piece of sth cut from sth: ~ ya mua a piece of sugarcane; ~ ya mkono part cut from an arm.

pindi2 nm [i-/zi-] 1 time, moment:

~ alipoingia the mo-ment he

entered; ~ alipo-ondoka walifika the moment he left they arrived. 2

even through: Tutaonana ~ mwakani we will meet next year.

pindik.a kt [sie] be bent, be curved. (tde) pindikia; (tdk) pindikika; (tds) pindikisha.

pingo

 

pindo nm ma- [li-/ya-] hem: ~ jembamba a slim hem; ~ nene a big hem.

pindu1 kl word used to emphasize the overturn: Pinduka ~ over-turn completely.

pindu2 kv overturnable, turnable.

pindu.a kt [ele] 1 overturn, change sides: ~ gari overturn a car; ~ kikombe turn the cup upsidedown. 2 overthrow: ~ serikali overthrow a govern-ment. (tde) pindulia, (tdew) pinduliwa; (tdk) pinduka; (tdn) pinduana; (tds) pindusha.

pinduk.a kt [sie] be overturned/ changed. (tde) pindukia; (tdk) pindukika; (tds) pindukisha. pindukia kl out-and-out, over and above normal: Jamaa huyu amekunywa pombe ku~ this person has taken a lot of alcohol.

pinduliw.a kt [sie] 1 be overthrown: Serikali ime~ the government is overthrown. 2 (sio rasmi) be cuckolded.

ping.a kt [ele] 1 block, bar, obstruct. 2 oppose, contradict. 3 bet. (tde) pingia; (tdk) pingika; (tdn) pingana; (tdw) pingwa.

pingamizi nm ma- [li-/ya-] ob-stacle, obstruction, (sheria)

injunction.

pingili nm [i-/zi-] plant cutting, ring

marking a knot or joint in a plant: ~ ya muwa sugarcane joint.

pingiti nm ma- [i-/zi-] body: ~ la

binadamu a giant.

pingo1 nm ma- [li-/ya-] earplug (worn by women).

pingo2 nm ma- [li-/ya-] barrier,

pingu

 

obstruction bar e.g. a door bar.

pingu nm [i-/zi-] 1 handcuff, fetter. 2 loop/noose used when

climbing a tree especially a palm tree. (ms) ~ za maisha marriage bonds.

pingu.a kt [ele] give up, surrender. (tde) pingulia, (tdes) pingulisha, (tdew) pinguliwa; (tdk) pinguka; (tdn) pinguana.

pinguo nm ma- [li-/ya-] surre-ndering, giving up.

pingusi nm [a-/wa-] kind of shark.

pingwa nm [i-/zi-] interlock.

pini* nm [i-/zi-] pin. (Kng)

pinki* kv pink. (Kng)

pipa* nm ma- [li-/ya-] barrel, drum. (Khi)

pipi nm [i-/zi-] sweet, peppermint.

piramidi* nm ma- [li-/ya-] pyra-mid. (Kng)

pirikan.a kt [ele] make an effort: Mfuniko wa pipa ulikuwa mgumu lakini nili~nao mpaka nikaufungua the barrel cover was hard to open but I used force to open it. (tde) pirikania; (tdk) pirikanika; (tds) pirikanisha; (tdw) pirikanwa.

piru nm ma- [a-/wa-] turkey.

pis.a kt [ele] cause mental distur-bance, cause madness/insanity. (tde) pisia; (tdk) pisika; (tdn) pisana; (tdw) piswa.

pish.a1 kt [ele] let sth/sb pass, give way: (tde) pishia; (tdk) pishika; (tdn) pishana; (tdw) pishwa.

pish.a2 kt [ele] 1 sharpen. 2 mark with a hot iron. (tde) pishia; (tdk) pishika; (tdn) pishana; (tds) pishiza; (tdw) pishwa.

plasta

 

pishi nm [i-/zi-] measure of 5 kilos used for measuring grain.

pisho nm ma- [li-/ya-] scar or mark caused by hot piece of iron.

pishori* nm [i-/zi-] long grained rice. (Khi)

pit.a kt [sie] 1 pass: ~ kulia turn right. 2 be out of date. 3 be temporary. 4 surpass, excell. (tde) pitia; (tdk) pitika; (tdn) pitana; (tds) pitisha; (tdw) pitwa.

pite nm ma- [li-/ya-] fool, stupid

person, simpleton.

piti.a kt [ele] 1 pass by/at/near. 2 make a brief visit. (tde) pitilia; (tdk) pitika; (tdn) pitiana; (tds) pitisha; (tdw) pitiwa.

pitiliz.a kt [sie] 1 surpass, pass over. 2 pass over the station. (tde) patilizia; (tdk) patilizika; (tdn) patilizana; (tdw) patilizwa.

pitio nm ma- [li-/ya-] critical review.

pitish.a kt [ele] pass something, handover something, authorize: ~ azimio pass a resolution; ~ hoja pass a motion; ~ muda/ wakati pass the time; ~ sheria pass a law. (tde) pitishia; (tdk) pitishika; (tdn) pitishana; (tdw) pitishwa.

pitiw.a kt [sie] forget something, overlook.

pitu.a kt [ele] 1 turn inside out.

overturn. (tde) pitulia; (tdk) pi-tuka; (tdn) pituana; (tds) pitusha.

piwa nm [i-/zi-] illicit liquor.

plagi* nm [i-/zi-] plug. (Kng)

plani* nm [i-/zi-] plan. (Kng)

plasta* nm [i-/zi-]1plaster. 2 Plaster of Paris (POP). 3 plaster for sores/ ulcers. (Kng)

plastiki

 

plastiki* nm [i-/zi-] plastic. (Kng)

plau* nm [i-/zi-] plough. (Kng)

po! ki (watoto) word used to express scorn/contempt.

po.a1 kt [sie] 1 cool: Maji yame~

the water is cooled. 2 be quiet

and calm. (tde) polea, (tdek) poleka; (tds) poza.

po.a2 kt [sie] recover, get well, be cured. (tde) polea, (tdek) poleka; (tds) poza.

pochi1* nm [i-/zi-] purse, wallet, pouch. (Kng)

pochi2* ma- [li-/ya-] wide bangle/ bracelet. (Kaj)

poda* nm [ i-] powder. (Kng)

podo nm ma- [li-/ya-] quiver.

podo.a kt [ele] put on cosmetics, make- up. (tde) podolea; (tdk) podoleka; (tdn) podoana; (tds) podolesha; (tdw) podolewa.

pofu1 kv blind.

pofu2 nm [a-/wa-] eland.

pofu3 kv seedless: Iliki ~ seedless cardamon.

pofu.a kt [ele] 1 cause blindness. 2 bleed. (tde) pofulia, (tdew) pofuliwa; (tdk) pofuka; (tdn) pofuana; (tds) pofusha.

pofuk.a kt [sie] become blind. (tde) pofukia.

pofush.a kt [ele] cause blindness.

(tde) pofushia; (tdk) pofushika; (tdn) pofushana; (tdw) pofushwa.

pogo.a kt [ele] prune. (tde) pogolea, (tdek) pogoleka, (tdes) pogolesha, (tdew) pogolewa; (tdk) pogoka; (tdn) pogoana.

pogoo nm ma- [li-/ya-] tree branch.

pointi* nm [i-/zi-] point. (Kng)

pomo.a

 

poja.a kt [ele] deflate; shrink. (tde) pojalia, (tdek) pojalika; (tds) pojaza; (tdw) pojawa.

pojo nm [i-/zi-] green gram.

pok.a kt [ele] snatch, grab; rob. (tde) pokea; (tdk) pokeka; (tdn) pokana; (tds) pokesha; (tdw) pokwa.

poke.a kt [ele] 1 receive. 2 meet/ welcome somebody: Alitu~ kwa furaha she welcomed us happily. (tde) pokelea, (tdek) pokeleka, (tdew) pokelewa; (tdn) pokeana; (tds) pokesha.

poko! ki expression of contempt.

pokony.a kt [ele] snatch; rob,

grab. (tde) pokonyea; (tdk) poko-nyeka; (tdn) pokonyana; (tds) pokonyesha; (tdw) pokonywa.

pole1 kv gentle.

pole2 kl my sympathy! sorry! take it easy!

pole.a kt [sie] work as a casual labour. (tdk) poleka; (tds) polesha.

polio* [ i-] polio. (Kng)

polisi1* nm ma- [a-/wa-] police: Askari policeman/policewoman. (Kng)

polisi2 nm [i-/zi-] police department: Kituo cha ~ police station.

pombe nm [i-/zi-] local brew, beer.

pombo nm [i-/zi-] type of slippery vegetable.

pomboo nm [a-/wa-] dolphin.

pomo.a kt [ele] 1 calm, placate: Alikuwa na hasira nyingi lakini nimem~ he was very angry but I have calmed him. 2 knock down a pile of things. (tde) pomolea, (tdes) pomolesha, (tdew) pomolewa; (tdk) pomoka; (tdn) pomoana.

pomoni

 

pomoni kl brimful.

pon.a kt [sie] 1 recover, get well, be cured: Amekwisha~ she has recovered. 2 escape: Basi lili-pinduka lakini abiria wote wali~ the bus overturned, but all passangers escaped unhurt. (ms) ~ea chupuchupu be saved by the skin of one's teeth. (tde) ponea; (tdk) poneka.

pond.a kt [sie] pound, crush, mash; smash, crash. (nh) ~ mali squander money, waste resources. (tde) pondea; (tdk) pondeka; (tdn) pondana; (tds) pondesha; (tdw) pondwa.

pondea nm [i-/zi-] shoemaker's hammer.

pondek.a kt [sie] be crushed, be dented, be smashed; be mashed: (tde) pondekea; (tdk) ponge.a

pondekeka; (tds) pondekesha.

ponge.a kt [sie] recover e.g. from illness, dangerous undertaking etc. (tdk) pongeka; (tds) pongesha.

pongez.a kt [ele] congratulate.

(tde) pongezea; (tdk) pongezeka; (tdn) pongezana; (tds) ponge-zesha; (tdw) pongezwa.

pongezi nm [i-/zi-] congratu- lations.

pongono nm [i-/zi-] quiver.

pongoo nm [i-/zi-] wide beaded bracelet.

poni* nm [i-/zi-] pawn. (Kng)

pono nm [a-/wa-] type of fish said to be often in a torpid state.

pono.a kt [ele] bark. (tde) ponolea, (tdek) ponoleka, (tdes) ponolesha, (tdew) ponolewa; (tdn) ponoana.

ponuo nm ma- [li-/ya-] stripping off.

popot.a

 

ponya1 nm [i-/zi-] cure, remedy.

pony.a2 kt [ele] heal, cure. (tde)

ponyea; (tdk) ponyeka; (tdn) ponyana; (tds) ponyesha; (tdw) ponywa.

ponyok.a kt [sie] 1 slip: Kikombe kimeni~ the cup slipped out of my hands. 2 escape: Mtuhumiwa

amem~ askari the suspect has escaped from police custody. (tde) ponyokea; (tdk) ponyokeka; (tdn) ponyokana; (tds) ponyokesha; (tdw) ponyokwa.

ponz.a1 kt [ele] endanger, put at risk, jeopardize. (tde) ponzea; (tdk) ponzeka; (tdn) ponzana; (tds) ponzesha; (tdw) ponzwa.

ponza2 nm [i-/zi-] sth that endangers/jeopardizes sb.

pooz.a1 kt [sie] 1 paralyze. 2 (tunda) be withered and taste-less. (tde) poozea; (tdk) poozeka; (tds) poozesha ; (tdw) poozwa.

pooza2 nm ma- [li-/ya-] something withered or arrested in growth (esp of fruits).

pop.a kt [ele] tie up firmly. (tde) popea; (tdk) popeka; (tdn) po-pana; (tds) popeza; (tdw) popwa.

popo nm [a-/wa-] 1 bat. 2 moth,

buterfly.

popo.a kt [ele] 1 knock down a fruit with a stone or a stick. 2 throw sth e.g. a stone with an aim of hurting sb. (tde) popolea, (tdek) popoleka, (tdes) popolesha, (tdew) popolewa; (tdn) popoana.

popoo nm [i-/zi-] areca nut.

popot.a kt [ele] beat/hit hard. (tde) popotea; (tdk) popoteka; (tdn)

por.a

 

popotana; (tds) popotesha; (tdw) popotwa.

por.a1 kt [ele] rob; snatch, grab. (tde) porea; (tdk) poreka; (tdn) porana; (tds) poresha; (tdw) porwa.

pora2 nm ma- [a-/wa-] cockerel.

porapora nm ma- [a-/wa-] striped skunk-like animal that eats bees.

pori* nm ma- [li-/ya-] bushland, wilderness, scrubland, steppe. (Kar)

poroja kv waterly: Wali ~ watery rice.

porojo nm [i-/zi-] chitchat, light

conversation, idle chatter, small talk.

poromo.a kt [ele] knock down in a mass. (tde) poromolea, (tdew) poromolewa; (tdk) poromoka; (tdn) poromoana; (tds) poro-mosha.

poromok.a kt [sie] glide or slip down in a mass, cascade. (tde) poro-mokea; (tdk) poromokeka; (tdn) poromokana; (tds) poromokesha.

poromoko nm ma- [li-/ya-] shower/ fall of land, stones, water etc: Ma~ ya ardhi landslide; Ma~ ya mto cataracts, rapids; Ma~ ya maji water falls; ~ la theluji na

mawe avalanche.

pos.a1 kt [ele] ask in marriage, propose a marriage. (tde) posea; (tdk) poseka; (tdn) posana; (tds) posesha; (tdw) poswa.

posa2 nm [i-/zi-] engagement, proposal.

posho nm [i-/zi-] 1 allowance: ~ ya jamala entertainment allowance; ~ ya kujikimu subsistence allowance;

potok.a

 

~ ya majukumu responsibility allowa-nce; ~ ya takrima hospitality allowance; ~ ya usumbufu disturbance allowance. 2 food, ration.

posta* nm [i-/zi-] post office. (Kng)

post.i* kt [ele] post letters or parcels. (tde) postia, (tden) postiana, (tdew) postiwa; (tdk) postika; (tds) postisha. (Kng)

pot.a kt [ele] twist. (tde) potea; tdk) poteka; (tdn) potana; (tds) potesha; (tdw) potwa.

pote nm ma- [li-/ya-] group of people; movement, school (of thought).

pote.a kt [sie] 1 be lost: Kalamu yangu ime~ my pen is lost. 2 be wrong, err. (nh) potelea mbali to

hell. (tde) potelea, (tdek) poteleka, (tdew) potelewa; (tdn) poteana; (tds) poteza.

potevu kv stray: Mwanam~ stray child.

potez.a kt [ele] lose sth: Ame~ kitabu chake he has lost his book; ~ fahamu lose cons-ciousness, be unconscious. (tde) potezea; (tdk) potezeka; (tdn) potezana; (tds) potezesha; (tdw) potezwa.

poto.a kt [ele] 1 twist, make crooked/curved/slanting. 2 ruin, pervert, spoil: Mipango yetu amei~ he has spoiled our plans. (tde) potolea, (tdew) potolewa; (tdk) potoka; (tdn) potoana; (tds) potosha.

potok.a kt [sie] go astray, be misguided. (tde) potokea; (tdk) potokeka; (tds) potokesha.

potosh.a

 

potosh.a kt [ele] lead astray, pervert, mislead. (tde) potoshea; (tdk) potosheka; (tdn) potoshana; (tdw) potoshwa.

potovu kv 1 stray; misleading. 2 spoiled.

povu nm ma- [li-/ya-] foam, scum, froth, lather: ~ la sabuni soap lather.

poza1 nm [i-/zi-] payment to cool sb's bitterness.

poz.a2 kt [ele] 1 make cool, cool. 2 comfort, soothe. (tde) pozea; (tdk) pozeka; (tdn) pozana; (tds) pozesha; (tdw) pozwa.

pozi nm [ i-/zi-] airs, showing off.

presha* nm [i-/zi-] pressure. (Kng)

profesa* nm ma- [a-/wa-]

professor. (Kng)

programu* nm [i-/zi-] programme. (Kng)

projekta* nm [i-/zi-] projector. (Kng)

propaganda* nm [i-/zi-] propa-ganda. (Kng)

propela* nm [i-/zi-] propeller. (Kng)

protestanti* nm [a-/wa-] protestant. (Kng)

protini* nm [i-/zi-] protein. (Kng)

protokali* nm [i-/zi-] protocol. (Kng)

pu! ki sound made when a heavy

object falls.

pua1 nm [i-/zi-] nose: Semea ~ni speak with a nasal voice.

pua2 nm [i-/zi-] part of a cell that can be folded, reef cringle in matting sail.

pu.a3 kt [ele] apply: ~ dawa apply ointment. (tde) pulia, (tdek) pulika, (tdes) pulisha, (tdew) puliwa; (tdn) puana.

pukus.a

 

pu.a4 kt [ele] finish completely, finish everything: Ame~ wali he has finished all the rice. (tde) pulia; (tdek) pulika, (tdes) pulisha, (tdew) puliwa; (tdn) puana.

pudini* nm [i-/zi-] pudding. (Kng)

pufya nm [i-/zi-] energizing medicine.

pugi nm [a-/wa-] wood-dove.

puju nm [a-/wa-] unicorn fish.

puju.a kt [ele] 1 degrade,

denigrate. 2 deface, render valuelessly. (tde) pujulia, (tdew) pujuliwa; (tdk) pujuka; (tdn) pujuana; (tds) pujusha.

pukachaka! ki expression of contempt.

puku nm [a-/wa-] field rat/mouse.

pukuchu.a kt [ele] strip grains off a cob of maize. (tde) pukuchulia, (tdew) pukuchuliwa; (tdk) puku-chuka; (tdn) pukuchuana; (tds) pukuchusha.

pukupuku kl 1 plentifully, in (large) quantity: Kilipoingia kipindupindu watu walikufa ~ when cholera erupted many people died. 2 jointly, together: Alitikisa mchungwa na machungwa yaka-anguka ~ he shook the orange tree and the oranges fell together.

pukusa1 nm [i-/zi-] gift given to nubile girl.

pukus.a2 kt [ele] reward sb for his good deeds; dispense gifts. (tde) pukusia; (tdk) pukusika; (tdn) pukusana; (tds) pukushisha; (tdw) pukuswa.

pukus.a3 kt [ele] cause to fall in showers, cause to shower down in pukus.a

 

quantities. (tde) pukusia; (tdk) pukusika; (tdn) pukusana; (tds) pukusisha; (tdw) pukuswa.

pukus.a4 kt [ele] bore. (tde) pukusia; (tdk) pukusika; (tdn) pukusana; (tds) pukusisha; (tdw) pukuswa.

pukut.a kt [ele] shake off; strip off. (tde) pukutia; (tdk) pukutika; (tdn) pukutana; (tds) pukutisha; (tdw) pukutwa.

pukute nm [i-/zi-] rice cooked by pouring out the water to prevent it from sticking together.

pukutik.a kt [sie] fall off, drop down. (tde) pukutikia.

pukutish.a kt [ele] drop off, let

fall. (tde) pukutishia; (tdk) puku-tishika; (tdn) pukutishana; (tdw) pukutishwa.

puleki* nm [ i-/zi] sequins, tinsel. (Kaj)

pulik.a kt [sie] listen. (tde) pulikia; (tdk) pulikika; (tdn) pulikana (tds) pulikiza; (tdw) pulikwa.

puliz.a kt [ele] 1 blow, pump. 2 spray: ~ kiuadudu spray, insecticide. 3 pay out a rope.

pulizi.a kt [ele] blow into, blow sth up; spray on. (tde) pulizilia; (tdk) pulizika; (tdn) puliziana; (tds) pulizisha (tdw) puliziwa.

pulizo nm ma- [ li-/ya-] balloon.

pum.a kt [sie] 1 exhale; pant, gasp. 2 throb, pulsate.

pumba nm ma- [ li-/ya-] 1 chaff of grain, husk, bran. 2 excretion under

the foreskin. 3 food stuck in the teeth.

pumba.a kt [sie] 1 be foolish/ silly/weak-minded. 2 be speechless

punda

with astonishment, be dumb founded (tde) pumbalia; (tds) pumbaza.

pumbao nm [i-/zi-] astoundment.

pumbavu kv foolish, stupid.

pumbaz.a kt [ele] 1 astound. 2 make a fool of. (tde) pumbazia; (tdk) pumbazika; (tdn) pumbazana; (tds) pumbazisha; (tdw) pu-mbazwa.

pumbu nm ma- [li-/ya-] 1 scrotum, testicle. 2 hernia, hydrocele.

Pumbuji nm ancient town South of Bagamoyo.

pumu nm [i-/zi-] asthma.

pumu.a1 kt [ele] 1 breathe. 2 find relief, rest. (tde) pumulia, (tdek) pumulika, (tden) pumuliana, (tdes) pumulisha, (tdew) pumu-liwa; (tdk) pumuka; (tds) pu-musha.

pumu.a2 kt [sie] punish because of non- payment of fees in schools. (tde) pumulia, (tdek) pumulika,

(tdes) pumulisha.

pumzi nm [i-/zi-] breath, respiration.

pumzik.a kt [sie] rest; get relief. (tde) pumzikia; (tdk) pumzikika; (tds) pumzikisha.

pumzish.a kt [ele] 1 give leave/

vacation, give time-off. 2 rest machines etc. (tde) pumzishia; (tdk) pumzishika; (tdn) pumzi-shana; (tdw) pumzishwa.

pumziko nm ma- [li-/ya-] pause; half-time, interval, break, recess.

pun.a kt [ele] 1 wipe off perspi-ration. 2 remove husk; brush. (tde) punia; (tdk) punika; (tdn) punana; (tds) punisha; (tdw) punwa.

punda1 nm [a-/wa-] donkey: ~ milia punda

 

zebra.

punda2 nm [i-/zi-] (zamani) anklet worn during enthronment of an Akida.

punde kl soon, in a short while, shortly. (ms) ~ si ~ suddenly.

punga1 nm [i-/zi-] male flower of maize/grass.

pung.a2 nm [ele] wave; swing sway. (tde) pungia; (tdk) pungika; (tdn) pungana; (tds) pung.a

pungisha; (tdw) pungwa.

pung.a3 kt [ele] ~ upepo/hewa go out for a rest. (tde) pungia; (tdk) pungika; (tds) pungisha; (tdw) pungwa.

pung.a4 kt [ele] exorcize. (tde) pungia; (tdk) pungika; (tdn) pungana; (tds) pungisha; (tdw) pungwa.

pung.a5 kt [sie] decrease in heat esp. the sun. (tde) pungia; (tdk) pungika; (tds) pungisha.

pungu1 nm ma- [li-/ya-] float of a fishing net.

pungu2 nm [a-/wa-] type of skate.

pungu3 nm [ a-/wa-] type of eagle.

pungu.a kt [sie] 1 be less/

incomplete. 2 decrease, fall short of, diminish; abate. (tde)

pungulia; (tdk) punguka; (tds) punguza.

punguani nm [ a-/wa-] mentally deficient person; idiot, imbecile.

pungufu kv deficient, wanting, less.

punguk.a kt [sie] diminish, get less/ smaller. (tde) pungukia; (tdk) pungukika; (tds) pungukisha.

punguz.a kt [ele] reduce, shorten, diminish. (tde) punguzia; (tdk)

purukush.a

 

punguzika; (tdn) punguzana; (tds) punguzisha; (tdw) punguzwa.

pungwa nm [i-/zi-] excorcizing dance.

punj.a kt [ele] cheat/swindle by giving short measure or less than what is due. (tde) punjia; (tdk) punjika; (tdn) punjana; (tds) punjisha; (tdw) punjwa.

punje1 nm [i-/zi-] grain.

punje2 nm [i-/zi-] ringworn.

punju nm [i-/zi-] poison made from the head of a black snake, lizard and chameleon entrails.

punta nm [i-/zi-] running stitch.

punye nm ma- [li-/ya-] ringworn on the head.

punyeto nm [i-/zi-] masturbation.

puo nm [i-/zi-] foolish talk.

pupa nm [i-/zi-] haste; eagerness; greediness, greed.

pupu.a kt [ele] strip off leaves by pulling. (tde) pupulia, (tdek) pupulika, (tdes) pupulisha, (tdew) pupuliwa; (tdn) pupuana.

pupus.a kt [ele] set sail by pulling the mainsail rope. (tde) pupusia; (tdk) pupusika; (tdn) pupusana; (tds) pupusisha; (tdw) pupuswa.

pur.a kt [ele] strip leaves by pulling. 2 rub cloth. 3 knock down sth. (tde) puria; (tdk) purika; (tdn) purana; (tds) purisha; (tdw) purwa.

pure nm [i-/zi-] dish of boiled maize grains and beans.

puru nm [i-/zi-] piles, haemorrhoids.

puruk.a kt [sie] fly. (tde) purukia; (tdk) purukika; (tds) purukisha.

purukush.a kt [ele] 1 slight, treat with contempt, make light of, purukushani

 

ignore, disdain, neglect. 2 distract, divert. (tde) purukushia; (tdk) pu-rukushika; (tdn) purukushana; (tdw) purukushwa.

purukushani nm [i-/zi-] negligence; superficial treat-ment, carelessness.

purur.a kt [ele] 1 pull leaves. 2 pull in through the mouth. (tde) pururia; (tdk) pururika; (tdn) pururana; (tds) pururisha; (tdw) pururwa.

purutangi nm ma- [li-/ya-] big balloon.

pus.a kt [sie] cease to rain. (tde) pusia; (tdk) pusika; (tds) pusisha.

put.a kt [ele] 1 remove grain from

pods. 2 thrash, beat thoroughly. (tde) putia; (tdk) putika; (tdw) putwa.

puto nm ma- [li-/ya-] balloon.

puuk.a kt [sie] get thin. (tde) puukia; (tdk) puukika; (tds) puukisha.

puuz.a kt [ele] disregard, ignore, snub. (tde) puuzia; (tdk) puuzika; (tdn) puuzana; (tds) puuzisha; (tdw) puuzwa.

puya1 nm [i-/zi-] thick sugar solution used in brewing.

puya2 nm [i-/zi-] rolled tobacco.

puya3 nm [i-/zi-] lies.

pw.a kt [sie] go out (of the tide), dry up, ebb. (tde) pwia; (tdk) pwika; (tds) pwisha.

pwaa nm [i-/zi-] 1 foreshore. 2 shore, coast.

pwag.a kt [ele] polish grain. (tde) pwagia; (tdk) pwagika; (tdn) pwagana; (tds) pwagisha; (tdw) pwagwa.

pwezu.a

 

pwagu nm ma- [a-/wa-] cheat.

pwaguzi nm ma- [a-/wa-] skilled

cheat.

pwaji1 nm [i-/zi-] foreshore.

pwaji2 nm [i-/zi-] idle chatter.

pwaju nm [a-/wa-] nightjar.

pwani nm [i-/zi-] coast, shore.

pway.a1 kt [sie] be loosefitting. (tde) pwayia; (tdk) pwayika; (tds) pwayisha.

pway.a2 kt [ele] pound. (tde) pwayia; (tdk) pwayika;(tdn) pwayana; (tds) pwayisha; (tdw) pwayiwa.

pwaz.a kt [ele] boil piece of cassava etc. (tde) pwazia; (tdk) pwazika; (tdn) pwazana;(tds) pwazisha; (tdw) pwazwa.

pwe.a kt [sie] subside, go down. tde) pwelea; (tdek) pweleka, (tdes) pwelesha.

pweke kl alone.

pwele.a1 kt [sie] be hoarse/dried up. (tdk) pweleka; (tdn) pweleana; (tds) pwelesha.

pwele.a2 kt [ele] run aground, be grounded. (tdk) pweleka; (tdn) pweleana; (tds) pwelesha; (tdw) pwelewa.

pwet.a kt [sie] be ashamed, be abashed; be humiliated. (tde) pwetea; (tdk) pweteka; (tds) pwetesha.

pwete kl carelessly.

pwetek.a kt [sie] be thrown down carelessly. (tde) pwetekea; (tdk) pwetekeka; (tds) pwetekesha.

pwetepwete kl loosely.

pweza nm [a-/wa-] cuttle fish; octopus.

pwezu.a kt [ele] put ashore. (tde)

pwit.a

 

pwezulia, (tdew) pwezuliwa; (tdk) pwezuka; (tdn) pwezuana; (tds) pwezusha.

pwit.a kt [sie] throb, pulse. (tde) pwitia; (tdk) pwitika; (tdn) pwitana; (tds) pwitisha; (tdw) pwitwa.

 

-pya kv 1 new, recent, modern. 2 novel, strange.

pyor.a kt [sie] insult. (tde) pyorea; (tdk) pyoreka; (tds) pyoresha.

 

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | W | Y | Z

INSTITUTE OF KISWAHILI RESEARCH, UNIVERSITY OF DAR ES SALAAM, P. O. Box 35110, DAR-ES-SALAAM, TANZANIA.

©Taasisi ya Uchunguzi wa Kiswahili (TUKI) 2001 Toleo la Kwanza 2001
ISBN 9976 911 44 0
Haki imehifadhiwa. Hairuhusiwi kuiga, kunakili, kutafsiri, kupigisha chapa au kukitoa kitabu hiki kwa njinsi yoyote ile bila idhini ya Taasisi ya Uchunguzi wa Kiswahili